Table of Contents

करियर नियोजन म्हणजे काय| हे महत्त्वाचे का आहे? What is Career Planning And Why is it Important

तुम्ही कशामध्ये पारंगत आहात आणि चांगले आहात हे ओळखण्यात
तुमची कौशल्ये, प्रतिभा, मूल्ये आणि रूची संभाव्य jobs किंवाCareer मध्ये कशा प्रकारे रूपांतरित होतात हे जाणून घेण्यात
तुमच्या स्किल्सची जुळवाजुळव, etc.चालू असलेला jobs किंवा Career मध्ये
तुमच्या आर्थिक गरजांशी तुमच्या Careerची उद्दिष्टे जुळवून घेणे
तुमच्या शैक्षणिक गरजांशी तुमच्या Careerची उद्दिष्टे जुळवून घेणे
स्वतःसाठी चांगले निर्णय घेणे
तुमच्या वेळापत्रकानुसार तुमच्या शैक्षणिक आणि आर्थिक गरजा पूर्ण करण्याचे मार्ग.या सगळ्या गोष्टी included असतात.तुमचा वैयक्तिक सांस्कृतिक संदर्भ तुमच्या जागतिक दृष्टिकोनावर कसा प्रभाव टाकतो हे समजून घेणे महत्त्वाचे आहे. आपल्यापैकी प्रत्येकाचा वैयक्तिक जागतिक दृष्टीकोन असतो,ज्यामध्ये आपली मनोवृत्ती, मूल्ये, मते आणि जगात गोष्टी कशा कार्य करतात याबद्दल विश्वास तयार होतो. तुमचा सांस्कृतिक संदर्भ संपूर्ण Career planning प्रक्रियेच्या सभोवती आहे आणि त्यात तुमचा सांस्कृतिक वारसा आणि जीवनातील अनुभवांचा समावेश आहे.

सध्याच्या तंत्रज्ञानाच्या युगात Career Development आणि Career Planning खूप महत्वाचे आहे, कारण सध्याच्या शतकात आणि जागतिक बदलांनी अशा वातावरणाला जन्म दिला आहे ज्यामध्ये जवळजवळ प्रत्येक गोष्ट एकमेकांशी स्पर्धात्मक आहे. रॉजर्सच्या मते, क्रिड अँड ग्लेनडॉन (2008) Career Planning ही निर्णय घेण्याची प्रक्रिया आहे ज्यामध्ये वैयक्तिक मतभेद आणि पर्यावरणीय परिणाम खूप महत्वाची भूमिका बजावतात. या संदर्भात, व्यक्तींची उद्दिष्टे, वैयक्तिक वैशिष्ट्ये, सामाजिक संवाद निर्णय घेण्याच्या प्रक्रियेवर परिणाम करतात.
ग्रीनहॉस आणि कोपेलमन (1981) यांच्या मते ही प्रक्रिया तीन घटकांचे संयोजन आहेः
1. अ) व्यक्तीची आवड, कौशल्ये आणि मूल्ये इत्यादीं विषयीच्या कारकिर्दीशी संबंधित आवश्यक माहिती.
ब)पदोन्नती, दर्जा इत्यादी संधींसह रोजगाराचे ठिकाण.
क)छंद, कुटुंब, आवडी इ. सारख्या कामाच्या नसलेल्या गोष्टी.
2. लक्ष्यित उत्पन्नाची स्पष्ट व्याख्या, मुख्य होणे, गव्हाणी, चांगल्या पगाराची नोकरी इत्यादी.
3. वर दर्शविलेले उद्दिष्ट परिणाम आणि लाभांपर्यंत पोहोचण्यासाठी धोरण विकसित करणे

ही प्रक्रिया तुम्ही कोण आहात आणि तुम्ही कारकिर्दीतून काय शोधत आहात यावर चिंतन करण्यासाठी आहे.सुरुवात करण्यासाठी फक्त एक पेन काढा आणि तुम्हाला आवडणारे विषय आणि उपक्रम, तुम्हाला कोणत्या प्रकारच्या वातावरणात काम करायचे आहे, तुम्हाला कोणत्या गोष्टींमध्ये रस आहे किंवा ऊर्जा मिळते यासारख्या काही संबंधित माहितीची नोंद करायला सुरुवात करा.

माझ्या आवडी, मूल्ये आणि प्रेरणा काय आहेत? संशोधनादरम्यान तुम्ही स्वतः आणि भूमिका यांच्यातील योग्यतेचा विचार करणे लक्षात ठेवले पाहिजे. यामध्ये तुम्हाला काय आवडते ते शोधा.अधिक चांगल्या प्रकारे समजून घेण्यासाठी तुम्ही खालील आकृतीचा विचार करू शकता.

आपले संशोधन पूर्ण करण्यासाठी काय आवश्यक आहे. या वेबसाइटवर नेव्हिगेट करताना हे कसे साध्य करावे हे समजून जाईल.

तुम्हाला ज्या क्षेत्रात रस असेल त्या क्षेत्रात सखोल संशोधन करणे आवश्यक आहे. उदाहरणार्थ, कला हे असे क्षेत्र आहे ज्याचा तुम्ही शोध घेऊ इच्छिता, म्हणून कला श्रेणीत समाविष्ट असलेल्या विषयांबद्दल वाचले पाहिजे.तसेच, विद्यार्थ्यांना विशिष्ट अभ्यासक्रम उपलब्ध करून देण्यात विशेष प्राविण्य असलेल्या महाविद्यालयीनविषयी तुम्ही संशोधन केले पाहिजे.उदाहरणासाठी, जर तुम्ही पुढील विषयांमध्ये INTRESTED असाल, तर संपूर्ण संशोधन करा.

Career Guidance: करिअरचा मार्ग काय असावा आणि कसा शोधावा|Career Path what to decide and how to decide

Career Guidance:करिअर म्हणजे काय आणि करिअर का महत्त्वाचे आहे | ह्या ५ टिप्स वाचा!

करिअर नियोजनाचे महत्त्व|Importance of Career Planning:

सध्याच्या तंत्रज्ञानाच्या युगात Career Development आणि Career Planning खूप महत्वाचे आहे, कारण सध्याच्या शतकात आणि जागतिक बदलांनी अशा वातावरणाला जन्म दिला आहे ज्यामध्ये जवळजवळ प्रत्येक गोष्ट एकमेकांशी स्पर्धात्मक आहे. हे प्रकरण शिक्षकांसाठीही वैध आहे. एकीकडे, सर्वकाही खूप वेगाने बदलत आहे; तर दुसरीकडे, त्यांनी या वेगवान बदलांचा स्वीकार करणे अपेक्षित आहे. अशा रुपांतरासाठी स्वतःसाठी आणि त्यांच्या विद्यार्थ्यांसाठी काही विशिष्ट बांधिलकी, प्रेरणा आणि नियोजनाची आवश्यकता असते. या अर्थाने, केवळ एक चांगला शिक्षक असणे योग्य ठरणार नाही. शिक्षक खुल्या मनाचे लोक असावेत, विशेषतः नवकल्पना आणि अंतर्गत किंवा बाह्य (स्वयं) मूल्यांकनाशी संबंधित. संस्थांसाठी; त्यांनी त्यांच्या शिक्षकांच्या कारकिर्दीच्या विकासाच्या दृष्टीने अल्पकालीन आणि दीर्घकालीन उद्दिष्टांसह आवश्यक व्यवस्था निश्चित करणे अपेक्षित आहे. अशा प्रकारे, शिक्षणाची प्रक्रिया शिक्षक, विद्यार्थी आणि शाळांसाठी फायद्याची परिस्थिती बनते.

स्वतः Career Planning प्रक्रियेत तीन मुख्य घटक असतात|The Career Planning Process Itself Has Three Main Components:

आत्मशोध ही तुमची तपासणी करण्याची प्रक्रिया आहेः Self-exploration is the process of examining your:	व्यावसायिक संशोधनात खालील उपक्रमांचा समावेश होतोःOccupational Exploration includes activities such as:	शैक्षणिक नियोजन आणि कारकीर्द नियोजनात खालील गोष्टींचा समावेश होतोः EducationalPlanning and Career Planning consists of:
Skills-कौशल्ये	Researching occupational and job profiles-व्यावसायिक आणि नोकरीच्या प्रोफाइलचे संशोधन करणे	Decision making-निर्णयप्रक्रिया
Values-मूल्ये	Conducting informational interviews-माहितीपूर्ण मुलाखती घेणे	Goal setting-ध्येयाची मांडणी
Education-शिक्षण Experience-अनुभव.	Attending career and job fairs-कारकीर्द आणि नोकरी मेळ्यांना उपस्थित राहणे	Problem solving-समस्येचे निराकरण
Interests-आवडीनिवडी.	Gathering labor-market information-कामगार-बाजारपेठेची माहिती गोळा करणे	Action planning-कृती आराखडा

मी माझ्या career planning ची सुरुवात कशी करू| How do I start my career planning?

Career Planning Processes: करिअर नियोजन प्रक्रिया

1) स्व-मूल्यांकन|Self-Assessment:

प्रक्रियेतील पहिली पायरी म्हणजे व्यक्तीचे कौशल्य, आवडीचे क्षेत्र, आकांक्षा इत्यादी समजून घेण्यासाठी स्वत:चे मूल्यमापन करणे.आकांक्षा आणि उद्दिष्टे येथे खूप महत्वाची आहेत कारण ती व्यक्ती भविष्यातील योजना कशी तयार करेल हे परिभाषित करेल.

मला काय करायला मजा येते?
मला काय प्रेरणा देते?
माझी व्यावसायिक उद्दिष्टे काय आहेत?
माझ्याकडे कोणती पात्रता आणि अनुभव आहे?
माझी ताकद काय आहे?
माझ्या कमकुवतपणा काय आहेत?

करिअर मूल्यमापन साधने किंवा प्रशिक्षित करिअर समुपदेशकाशी सल्लामसलत करणे देखील तुम्हाला कोणत्या प्रकारचे नोकरी किंवा कामाचे वातावरण सर्वात अनुकूल असेल हे शोधण्यात मदत करू शकते. करिअर नियोजनाच्या प्रक्रियेतील हा सर्वात कठीण टप्पा असू शकतो, परंतु तो पुढील सर्व पायऱ्यांचा पाया तयार करतो.

2) करिअर एक्सप्लोरेशन|Career exploration :

करिअर नियोजनातील ही दुसरी पायरी आहे. आत्म-विश्लेषण केल्यानंतर आणि तुमची सामर्थ्य आणि आवडी शोधल्यानंतर, विविध करिअर पर्याय आणि उपलब्ध वाढीच्या संधींबद्दल सखोल संशोधन करणे महत्त्वाचे आहे. करिअरचे पर्याय ओळखणे आणि कामाचे स्वरूप समजून घेणे आवश्यक आहे. उद्योगांमधील लोकांशी बोला आणि पात्रता, अनुभव आणि कौशल्याची आवश्यकता किंवा इच्छित जे मिळविण्यासाठी आवश्यक असलेल्या कोणत्याही अतिरिक्त पदवी किंवा अनुभवाबद्दल कल्पना मिळवा.

तुम्ही याद्वारे करिअरची माहिती गोळा करू शकता:

सर्व उपलब्ध करिअरबद्दल वाचन – पुस्तके, मासिके, वर्तमानपत्रे, जर्नल्स आणि इंटरनेट हे सर्व उपलब्ध करिअरबद्दल माहिती गोळा करण्याचे उत्कृष्ट स्त्रोत आहेत.
उद्योगातील लोकांशी बोलणे – उद्योगात काम करणारे लोक तुम्हाला नोकरीच्या जबाबदाऱ्यांचे सर्वात अद्ययावत तपशीलवार वर्णन आणि कामाच्या वातावरणाबद्दल अंतर्दृष्टी देतात.
इंटर्नशिप किंवा फील्डमध्ये स्वयंसेवा – अगदी थोडेसे रंजक वाटणाऱ्या क्षेत्रात इंटर्निंग किंवा स्वयंसेवा केल्याने तुम्हाला कामात काय समाविष्ट आहे आणि तुमची आवड, व्यक्तिमत्व आणि कौशल्ये या व्यवसायासाठी योग्य आहेत का याचा प्रथम अनुभव मिळेल.

3) Aim निश्चित करणे|Determining the Aim :

स्वत:बद्दल माहिती गोळा केल्यानंतर आणि करिअरच्या अनेक पर्यायांवर संशोधन केल्यानंतर, पुढील पायरी म्हणजे इच्छित नोकरीच्या भूमिका आणि तुमच्याकडे काय आहे आणि तुमचे प्राथमिक करिअर ध्येय साध्य करण्यासाठी आवश्यक असलेली अंतरे ओळखणे आणि ते दूर करणे. करिअर नियोजनाची ही तिसरी पायरी आहे. संशोधनानुसार, जे लोक आपले ध्येय लिहितात ते साध्य करण्यासाठी अधिक कलते. तुमची उद्दिष्टे लिहून ठेवल्याने तुम्हाला ती समर्पणाने आणि तत्परतेने साध्य करण्यात मदत होते. तुमची स्वरूप समजून घेण्यासाठी तुम्ही या प्रश्नांचा विचार करू शकता

निवडलेल्या करिअरची व्याप्ती काय आहे?
त्या करिअरच्या मार्गात सुधारणा आणि विस्तारासाठी जागा काय आहे?

4) करिअर ओळख/निवड करणे|Identifying/Choosing a Career :

करिअर नियोजनाची ही पुढची पायरी आहे. फक्त एकापेक्षा कमीत कमी दोन-तीन करिअर पर्याय हातात असणे नेहमीच हिताचे असते. स्पष्ट करिअर मार्गासाठी अल्पकालीन आणि दीर्घकालीन करिअरची उद्दिष्टे सेट करा. करिअर नियोजनाची प्रक्रिया तुम्हाला तुमच्या करिअरच्या प्रवासात चालकाच्या आसनावर बसवते आणि तुम्हाला तुमच्या भविष्यातील प्रयत्नांसाठी आत्मविश्वासाने निवड करू देते. तुम्ही खालील घटकांचाही विचार करू शकता:-

तुमच्या आवडी, उद्दिष्टे आणि क्षमतांशी जुळणारे करिअर निवडा.

निवडलेल्या करिअरसाठी विशिष्ट शैक्षणिक आवश्यकता आणि अभ्यासाचा मार्ग काय आहे?
ती शैक्षणिक पात्रता कशी मिळवायची?
त्या नोकरीमध्ये उत्कृष्ट कामगिरी करण्यासाठी कोणते इंटर्नशिप, विशेष अभ्यासक्रम किंवा प्रशिक्षण आवश्यक आहे?
उद्योगाच्या गरजेनुसार नवीन कौशल्ये आणि ज्ञान आवश्यक आहे?

5) कृती करणे- स्मार्ट ध्येये सेट करणे|Taking action- setting smart goals:

पर्यायांच्या श्रेणीतून सर्वोत्तम उपलब्ध करिअर पर्यायांना अंतिम रूप दिल्यानंतर, निश्चित करिअर ध्येय साध्य करण्यासाठी कृती योजना तयार करा. वास्तववादी ध्येये सेट करणे आणि योग्य टाइमलाइन सेट करणे महत्त्वाचे आहे. करिअर नियोजनाची ही पाचवी पायरी म्हणून समजू शकते. SMART उद्दिष्टे सेट केल्याने तुम्हाला अनुसरण करण्यासाठी एक स्पष्ट मार्ग निश्चित करण्यात मदत होते आणि तुम्हाला योग्य दिशेने लक्ष केंद्रित करू देते.

विशिष्ट (Specific) – तुमची ध्येये ओळखण्यासाठी स्पष्ट आणि विशिष्ट व्हा.
मोजता येण्याजोगे (Measurable) – प्रगती आणि सिद्धी निश्चित करण्यासाठी वास्तववादी उद्दिष्टे सेट करा.
प्राप्य (Attainable)- अल्पकालीन उद्दिष्टे आणि दीर्घकालीन प्राप्य उद्दिष्टांची योजना करा ज्यांना यश मिळण्याची अधिक शक्यता आहे.
प्रासंगिक (Relevant)- करिअर तुमच्यासाठी किती संबंधित किंवा महत्त्वाचे आहे?
कालबद्ध (Time-bound) – विशिष्ट टाइमफ्रेम डेडलाइनसाठी वचनबद्ध

6) शिका आणि कौशल्ये सुधारा|Learn and improve skills :

करिअरच्या उद्दिष्टांशी आणि उद्योगाच्या आवश्यकतांनुसार नवीन कौशल्ये आणि ज्ञान मिळवत राहणे. अनेक वेळा उद्दिष्टे, आकांक्षा आणि कौशल्यांमध्ये स्पष्ट अंतर असू शकते. ती पोकळी भरून काढण्यासाठी, ती कौशल्ये आत्मसात करण्यासाठी आणि शिकण्यासाठी योग्य नियोजन करणे आवश्यक आहे जेणेकरून करिअर योजना योग्यरित्या अंमलात आणता येईल.

7) सीव्ही/रेझ्युमे(CV/RESUME) तयार करणे|Creating a CV/RESUME:

नियोजन प्रक्रियेतील पुढील पायरी म्हणजे सीव्ही, कव्हर लेटर, शिफारसी इत्यादींच्या बाबतीत पूर्णपणे तयार असणे. रेझ्युमेमध्ये कौशल्ये, पात्रता, उद्दिष्टे स्पष्टपणे अधोरेखित करणे आवश्यक आहे.

SWOT Analysis For Career Planning in marathi: करिअर नियोजनासाठी SWOT विश्लेषण

SWOT विश्लेषण हे एक साधन आहे जे तुम्हाला तुमची ताकद, कमकुवतता, संधी आणि धोके ओळखण्यात मदत करते. तुम्ही आता कुठे आहात आणि तुम्हाला कुठे व्हायचे आहे याचा विचार करण्याचा हा एक उत्तम मार्ग आहे.सामर्थ्य ही सकारात्मक शक्ती आहेत जी तुम्हाला ध्येय साध्य करण्यात मदत करू शकतात. कमकुवतपणा तुम्हाला ध्येय साध्य करण्यापासून रोखतात. संधी तुमची परिस्थिती सुधारू शकतात. Threats हे असे घटक आहेत जे तुमच्या व्यवसायावर किंवा करिअरच्या संभाव्यतेवर नकारात्मक परिणाम करू शकताततुम्‍हाला निर्णय घेण्‍याचे साधन म्‍हणून उपयोगी पडायचे असेल तर तुमचे SWOT विश्‍लेषण मत किंवा भावनांवर आधारित असले पाहिजे. कसे ते येथे आहे:

स्वतःकडे वस्तुनिष्ठपणे पहा (Look at yourself objectively) : याचा अर्थ वैयक्तिक गुण, नातेसंबंध आणि व्यावसायिक अनुभवाच्या बाबतीत तुमच्यासाठी काय चांगले आहे आणि काय चांगले काम करत नाही याबद्दल प्रामाणिक असणे. एखाद्या सहकाऱ्याने तुमच्या कामाबद्दल काहीतरी सकारात्मक सांगितले पण तुम्हाला त्याबद्दल वैयक्तिकरित्या कसे वाटते ते जुळत नसेल, तर ते सत्य म्हणून स्वीकारू नका कारण ते सर्वांना चांगले वाटते! त्याऐवजी, स्वतःला विचारण्याचा प्रयत्न करा की ते तुमच्या कामाबद्दल असे का म्हणतील? त्यांचे मत तुमच्यापेक्षा वेगळे काय आहे?
विशिष्ट व्हा (Be specific) : तुम्‍ही कशात चांगले आहात आणि तुम्‍हाला कशावर काम करण्‍याची आवश्‍यकता आहे याबद्दल स्‍पष्‍ट रहा. “चांगले” किंवा “वाईट” सारख्या अस्पष्ट संज्ञा वापरू नका.
तुमच्या रेझ्युमेच्या पलीकडे जा (Go beyond your resume) : तुमचा रेझ्युमे हा तुम्ही कुठे होता याचा स्नॅपशॉट आहे पण तुम्ही कुठे जात आहात हे आवश्यक नाही. इतर संबंधित माहिती समाविष्ट करा जी SWOT विश्लेषण करण्यात मदत करू शकते, जसे की मागील कार्यप्रदर्शन मूल्यमापन किंवा पर्यवेक्षक, सहकर्मी किंवा ग्राहकांकडून अभिप्राय.
सोपे ठेवा(Keep it simple): बर्याच तपशीलांमध्ये अडकणे टाळा; फक्त चार श्रेणींवर लक्ष केंद्रित करून गोष्टी सोप्या ठेवा: ताकद, कमकुवतपणा, संधी आणि धोके (SWOT).

INTERNAL CONTROL	STRENGTHS	WEAKNESS
(तुमच्या नियंत्रणात असलेल्या गोष्टी जसे की शिक्षण, प्रशिक्षण, क्रेडेन्शियल्स, कामाचा अनुभव, व्यावसायिक नेटवर्क इ.)	1. तुमच्याकडे कोणते फायदे आहेत जे इतरांकडे नाहीत (उदाहरणार्थ, कौशल्ये, प्रमाणपत्रे, शिक्षण किंवा कनेक्शन)? 2. तुम्ही इतर कोणापेक्षा चांगले काय करता? 3. आपण कोणत्या वैयक्तिक संसाधनांमध्ये प्रवेश करू शकता? 4. इतर लोक तुमची ताकद काय पाहतात? 5. तुमच्यापैकी कोणत्या कामगिरीचा तुम्हाला सर्वात जास्त अभिमान आहे? 6. इतर कोणती मूल्ये प्रदर्शित करण्यात अयशस्वी ठरतात यावर तुमचा विश्वास आहे? 7. तुम्ही अशा नेटवर्कचा भाग आहात ज्यामध्ये इतर कोणीही सामील नाही? तसे असल्यास, प्रभावशाली लोकांशी तुमचे कोणते संबंध आहेत?	1. तुम्ही सहसा कोणती कामे टाळता कारण तुम्हाला ती करताना आत्मविश्वास वाटत नाही? 2.तुमच्या आजूबाजूचे लोक तुमची कमकुवतता म्हणून काय पाहतील?
EXTERNAL CONTROL	OPPORTUNITIES	THREATS
(तुमच्या नियंत्रणाबाहेर असलेल्या गोष्टी जसे की नोकरीची वाढ, अर्थव्यवस्था, स्पर्धा, कौशल्य वाढवण्याच्या संधी इ.)	1. कोणते नवीन तंत्रज्ञान तुम्हाला मदत करू शकते? किंवा तुम्ही इतरांकडून किंवा इंटरनेटद्वारे लोकांकडून मदत घेऊ शकता का? 2. तुमचा उद्योग वाढत आहे का? तसे असल्यास, आपण सध्याच्या बाजारपेठेचा फायदा कसा घेऊ शकता? 3. तुम्हाला मदत करण्यासाठी तुमच्याकडे धोरणात्मक संपर्कांचे नेटवर्क आहे किंवा चांगला सल्ला देऊ शकतो? 4. तुमच्या कंपनीमध्ये तुम्हाला कोणते ट्रेंड (व्यवस्थापन किंवा अन्यथा) दिसतात आणि तुम्ही त्यांचा फायदा कसा घेऊ शकता? 5. तुमचे कोणतेही स्पर्धक काही महत्त्वाचे करण्यात अपयशी ठरत आहेत का? तसे असल्यास, तुम्ही त्यांच्या चुकांचा फायदा घेऊ शकता का? 6. तुमच्या कंपनीत किंवा उद्योगात अशी गरज आहे का जी कोणी भरत नाही? 7. तुमचे ग्राहक किंवा विक्रेते तुमच्या कंपनीतील एखाद्या गोष्टीबद्दल तक्रार करतात का? तसे असल्यास, तुम्ही उपाय सांगून संधी निर्माण करू शकता का?	1. नेटवर्किंग इव्हेंट, शैक्षणिक वर्ग किंवा परिषद. 2. एक सहकारी विस्तारित रजेवर जात आहे. अनुभव मिळविण्यासाठी तुम्ही या व्यक्तीचे काही प्रकल्प घेऊ शकता का? 3. एक नवीन भूमिका किंवा प्रकल्प जो तुम्हाला नवीन कौशल्ये शिकण्यास भाग पाडतो, जसे की सार्वजनिक बोलणे किंवा आंतरराष्ट्रीय संबंध. 4. कंपनीचा विस्तार किंवा संपादन. तुमच्याकडे विशिष्ट कौशल्ये आहेत (जसे की दुसरी भाषा) जी प्रक्रियेस मदत करू शकते?

करियर डेव्हलपमेंट म्हणजे काय| what is career developemnt ?

Image Source: Pixabay

आढावा|Overview Of Career Development:

करियर डेव्हलपमेंट ही “विकासात्मक अनुभवांची निरंतर आजीवन प्रक्रिया आहे जी स्वतःबद्दल, व्यावसायिक आणि शैक्षणिक पर्याय, जीवनशैली आणि भूमिका पर्यायांची माहिती शोधणे, प्राप्त करणे आणि त्यावर प्रक्रिया करण्यावर लक्ष केंद्रित करते” (Hansen, 1976) च्या रिसर्चपेपर नुसार . दुसऱ्या शब्दांत सांगायचे तर, करियर डेव्हलपमेंट ही अशी प्रक्रिया आहे ज्याद्वारे लोक कामाच्या जगाशी आणि त्यातील त्यांच्या भूमिकेशी संबंधित असल्याने त्यांना समजून घेतात. ही कारकीर्द विकास प्रक्रिया आहे जिथे एखादी व्यक्ती कामाची ओळख तयार करते.जगामध्ये आपण जे काम करत आहोत तीच आपली ओळख आहे Identity आहे असं समजलं जातं .

आपल्या तरुणांना शिक्षित करताना आपल्या School systems नी आपल्या तरुणांना आणि त्यांच्या भविष्यासाठी या जबाबदारीचे महत्त्व समजून घेऊन मदत करणे अत्यावश्यक आहे. मानवी विकासाच्या व्यापक प्रक्रियेचा भाग म्हणून व्यावसायिक विकासावरील प्रभाव आणि त्याचे परिणाम हा समाजीकरणाचा एक पैलू आहे.

CareerDevelopment मध्ये दोन उपक्रम असतातः

1. करियर नियोजनः अधिक स्व-जागरूक होणे, तुमच्या आवडीनिवडीच्या संधी शोधणे, परिणामांना तोंड देत निवडी करणे आणि कारकीर्दीशी संबंधित उद्दिष्टे ओळखणे. नियोजनाचा भाग तर आपण वरती वाचलातच.

2. करियर व्यवस्थापनः ही करियर योजना तयार करण्याची, अंमलात आणण्याची आणि त्यावर देखरेख ठेवण्याची सतत चालणारी प्रक्रिया आहे.व्यवस्थापनविषयी इथे जाणून घेऊ.

सध्याच्या परिस्थितीत विकास (Development) ही एक निरंतर प्रक्रिया आहे ज्यामध्ये कर्मचारी त्यांच्या कारकिर्दीत त्यांचे व्यावसायिक गुण विकसित करण्याचा प्रयत्न करतात. नवीन पदे, स्थिती आणि ठिकाणे देखील योग्य पर्याय शोधतात. व्यक्ती स्वतःच्या अगदी सुरुवातीच्या स्थितीपुरत्या मर्यादित नसतात; ते नवीन पदे, दर्जा आणि अगदी स्थानांपर्यंत पोहोचण्यासाठी पर्याय शोधतात. या अर्थाने, व्यक्तींच्या जीवनात आणि संस्थांसाठी हे सर्वोच्च सत्य आहे.

पील (1992) ह्या रिसर्चपेपर मध्ये नमूद केले आहे की कारकीर्द विकास ही त्यांच्या रोजगारापुरती मर्यादित असलेल्या व्यक्तींसाठी एक प्रक्रिया नाही, ती व्यक्तीच्या प्रेरणा, परिणामकारकता आणि उद्दिष्टांवर परिणाम करून त्यांच्या वैयक्तिक जीवनाचे आयोजन देखील करते. हे सतत बदल प्रतिबिंबित करते, कारण जसजशी व्यक्ती नवीन स्तरावर पोहोचते, तसतशी अपेक्षा, स्वारस्य आणि उत्पन्न देखील बदलेल. दुसऱ्या शब्दांत, कारकीर्द विकास ही एका व्यक्तीचे जीवन, शिक्षण आणि व्यवसाय व्यवस्थापित करण्याची एक प्रवाह प्रक्रिया आहे. यामध्ये वैयक्तिक कौशल्ये, क्षमता आणि माहिती सुधारणेचा समावेश आहे, ज्याचा निर्णय, प्रशिक्षण आणि व्यक्तींच्या व्यावसायिक प्राधान्यांवर परिणाम होईल. त्याचप्रमाणे, इव्हान्स्विच (1994) हा रिसर्चपेपर म्हणतो की कारकीर्द विकास हा अशा प्रक्रियांचा एक संच आहे जो व्यक्तीच्या संपूर्ण व्यावसायिक प्रवासात पुनर्बांधणी करतो.