मार्केटिंग मॅनेजर (Marketing Manager):
मार्केटिंग मॅनेजर हा कंपनीच्या प्रमोशनल जहाजाचा कॅप्टन असतो, जो प्रॉडक्ट किंवा सेवांमध्ये आवड निर्माण करण्यासाठी मोहिमांची निर्मिती आणि अंमलबजावणीचे संचालन करतो. ते मार्केटचे संशोधन करतात, बजेटचे निरीक्षण करतात आणि कंपनीचा संदेश योग्य प्रेक्षकांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी वेगवेगळ्या ॲड्स (Advertisement) बनवून घेण्याचे काम पाहतात. Marketing Manager टेक स्टार्टअप्सपासून ते मोठ्या कंपन्यांमध्ये कोणत्याही उद्योगात काम करू शकतात.
सेल्स मॅनेजर (Sales Manager):
सेल्स मॅनेजर हा सेल्स टीमचा लीडर असतो, जो त्यांना विक्रीचे लक्ष्य आणि कंपनीच्या कमाईची उद्दिष्टे साध्य करण्यासाठी प्रवृत्त करण्यासाठी आणि मार्गदर्शन करण्यासाठी जबाबदार असतो. ते प्रोडक विकण्यासाठी धोरण विकसित करतात, ट्रेनिंग देतात आणि विक्री करणाऱ्यां रिटेलर्स ना ट्रेनिंग देतात तसेच ट्रेंड ओळखण्यासाठी आणि कार्यप्रदर्शन सुधारण्यासाठी डेटाचे अनालिसिस करतात. सेल्स मॅनेजर विविध उद्योगांमध्ये काम करू शकतात, टेक स्टार्टअप्सपासून ते सॉफ्टवेअरपासून ते ग्राहकोपयोगी वस्तूंपर्यंत काहीही विकणाऱ्या प्रस्थापित कंपन्यांपर्यंत.
सर्विस मॅनेजर (Service Manager):
सर्विस मॅनेजर बिजनेस मधील किंवा प्रॉडक्टच्या समस्या कार्यक्षमतेने सोडवल्या जातील याची खात्री करून, ग्राहक समर्थन प्रदान करणाऱ्या कार्यसंघावर सेवा व्यवस्थापक देखरेख करतो. ते विविध उद्योगांमध्ये काम करतात, रिटेल स्टोअर्सपासून टेक कंपन्यांपर्यंत, जिथे जिथे ग्राहक सेवेला प्राधान्य असते. त्यांच्या भूमिकेमध्ये कर्मचाऱ्यांना प्रेरित करणे, जटिल समस्या हाताळणे आणि ग्राहकांचे समाधान सुनिश्चित करणे समाविष्ट आहे.
प्रॉडक्ट मॅनेजमेंट (Product Management)
आजच्या काळात खूप डिमांड असलेले प्रॉडक्ट मॅनेजमेंट हे प्रॉडक्टला कल्पनेतून वास्तवात आणण्यामागे मोठा रोल प्ले करतात. यामध्ये कस्टमरच्या गरजा समजून घेणे, प्रॉडक्ट विजन तयार करणे आणि त्याचा विकास, लॉन्च आणि वाढ यांचा समावेश असतो. प्रॉडक्ट मॅनेजर मार्केट रिसर्च पासून ते युजरच्या एक्सपिरीयन्सच्या डिझाइनपर्यंत विविध कामे हाताळतात, प्रॉडक्ट मॅनेजर उद्दिष्टांशी संरेखित होतात आणि युजरच्या समस्या सोडवतात. ही इन-डिमांड भूमिका टेक स्टार्टअप्स, मोठ्या कंपन्या आणि विविध उद्योगांमध्ये आढळू शकतात, ज्यामुळे ते एक अष्टपैलू करिअर पर्याय बनते.
रिटेल मॅनेजमेंट (Retail Management)
रिटेल मॅनेजर ग्राहकांशी सतत संपर्कात राहतात. रिटेल मॅनेजमेंट कोर्सेसची पार्श्वभूमी असलेले व्यावसायिक ग्राहक संपादन धोरणे, किरकोळ तत्त्वज्ञान आणि ब्रँड्सबद्दल जाणकार असतात. रिटेल मॅनेजमेंट ही स्टोअरच्या स्टाफिंग आणि इन्व्हेंटरीपासून मार्केटिंग आणि विक्रीपर्यंतच्या सर्व पैलूंवर देखरेख करण्याची कला आहे. जास्तीत जास्त नफा मिळवून कस्टमरचा आनंदी ठेवणारे आणि कस्टमर परत येण्यासाठी एक उत्तम ऑपरेशन तयार करणे हे त्यांचे ध्येय असते.
इंडस्ट्रियल फायनान्स मॅनेजर (Industrial Finance Manager):
फायनान्स मॅनेजर हा बिजनेस साठी पैशाचा डॉक्टर असतो, तो आर्थिक आरोग्यावर देखरेख करतो आणि त्याची भरभराट होते याची खात्री करतो. ते आर्थिक डेटाचे अनॅलिसिस करतात, बजेट तयार करतात आणि नफा वाढवण्यासाठी गुंतवणुकीचा सल्ला देतात. फायनान्स मॅनेजर तुम्ही कल्पना करू शकता अशा जवळजवळ कोणत्याही उद्योगात काम करतात, महाकाय कॉर्पोरेशन्सपासून ते ना-नफा संस्थांपर्यंत!
ह्युमन रिसोर्सेस मॅनेजमेंट (HR- Human Resources Management)-
ह्युमन रिसोर्सेस मॅनेजमेंट (HRM) हे कंपनीच्या कर्मचाऱ्यांचे धोरणात्मक मॅनेजमेंट आहे. कर्मचाऱ्यांना भरती आणि प्रशिक्षण देण्यापासून ते त्यांचे समाधान आणि विकास सुनिश्चित करण्यापर्यंत सर्व गोष्टींचा यात समावेश आहे. HRM आवश्यक आहे कारण ते व्यवसायांना एक मजबूत, प्रेरित संघ तयार करून त्यांचे ध्येय साध्य करण्यात मदत करते. HR व्यावसायिक जवळजवळ कोणत्याही संस्थेमध्ये, लहान व्यवसायांपासून मोठ्या कॉर्पोरेशनपर्यंत, सर्व उद्योगांमध्ये काम करू शकतात.
सप्लाय चेन मॅनेजमेंट (SCM – Supply Chain Management):
सप्लाय चेन मॅनेजमेंट (एससीएम) ही कच्च्या मालापासून ग्राहकाच्या हातामध्ये प्रोडक्ट पोचवण्यापर्यंत संपूर्ण प्रवासावर देखरेख करण्याची कला आहे. त्यामध्ये प्लॅनिंग, सोर्सिंग, प्रोडक्शन आणि डिस्पॅचिंग यांचा समावेश आहे, सर्व कार्यक्षमता आणि खर्च-प्रभावीता या उद्देशाने. कोणत्याही उद्योगातील सर्व आकाराच्या कंपन्या ऑपरेशन्स सुव्यवस्थित करून, अनवांटेड कचरा कमी करून आणि ग्राहकांची मागणी पूर्ण करण्यासाठी वस्तूंचा सुरळीत प्रवाह सुनिश्चित करून SCM चा फायदा घेऊ शकतात.
बिझनेस अनॅलिस्ट (Business analyst):
बिझनेस अनॅलिस्ट हा समस्या सोडवणारा असतो जो कंपनीमधील इम्प्रूमेंट ची जागा ओळखण्यासाठी डेटा वापरतो. ते व्यवसायाची बाजू आणि आयटी विभाग यांच्यातील पूल म्हणून काम करतात, व्यवसायाच्या गरजा तांत्रिक आवश्यकतांमध्ये ट्रान्सलेट करतात. बिझनेस अनॅलिस्ट कोणत्याही उद्योगात, फायनान्स ते आरोग्यसेवेपर्यंत सर्वांमध्ये काम करू शकतात आणि प्रोसेस व्यवस्थापन करून आणि नवीन तंत्रज्ञानाची अंमलबजावणी करून संस्थांना अधिक कार्यक्षमतेने चालविण्यात मदत करू शकतात.
प्रकल्प व्यवस्थापन (Project Management):
प्रोजेक्ट मॅनेजमेंट ही योजना, संघटित आणि लोकांना विशिष्ट ध्येय साध्य करण्यासाठी वेळेवर आणि बजेटमध्ये नेण्याची कला आहे. प्रकल्प यशस्वीरीत्या पूर्ण झाल्याची खात्री करण्यासाठी बांधकाम, इंजीनियरिंग, सॉफ्टवेअर डेव्हलपमेंट आणि मार्केटिंगपर्यंत जवळजवळ प्रत्येक उद्योगात याचा वापर केला जातो.
सोशल मीडिया मार्केटिंग (Social Media Marketing):
सोशल मीडिया मार्केटिंग तुमच्या लक्ष्यित प्रेक्षकांशी कनेक्ट होण्यासाठी आणि विशिष्ट उद्दिष्टे साध्य करण्यासाठी Facebook, Instagram आणि Twitter सारख्या प्लॅटफॉर्मचा वापर करत आहे. हे ब्रँड जागरूकता, तुमच्या वेबसाइटवर विक्री वाढवणे किंवा तुमच्या व्यवसायाभोवती एक निष्ठावान समुदाय तयार करणे असू शकते. हे प्रभावी आहे कारण कोट्यवधी लोक दररोज सोशल मीडिया वापरतात आणि ते तुम्हाला संभाव्य आणि विद्यमान ग्राहकांशी थेट गुंतण्याची परवानगी देते.
एक्सपोर्ट मॅनेजमेंट (Export Management)
एक्सपोर्ट मॅनेजमेंट ही बिझनेस मधील प्रोडक्ट किंवा सेवा परदेशी ग्राहकांपर्यंत पोहोचवण्याच्या सर्व ऍक्टिव्हिटी चे नियोजन, आयोजन आणि नियंत्रण करण्याची प्रोसेस आहे. कंपन्या यांचे मार्केट वाढवण्यासाठी, नफा वाढवण्यासाठी आणि स्केलच्या अर्थव्यवस्थेचा वापर करण्यासाठी हे करतात. एक्सपोर्ट मॅनेजर सर्व आकारांच्या कंपन्यांसाठी विविध उद्योगांमध्ये काम करू शकतात आणि त्यांच्या कर्तव्यांमध्ये बाजार संशोधन, किंमत, दस्तऐवजीकरण, लॉजिस्टिक आणि आंतरराष्ट्रीय व्यापार नियमांचे पालन यांचा समावेश होतो.
बिझनेस एक्सलन्स मॅनेजर (Business Excellence Manager):
बिझनेस एक्सलन्स मॅनेजर हा एक रणनीतीकार असतो जो कंपनीची सर्वोच्च कामगिरी साध्य करण्यात मदत करतो. ते सुधारणेसाठी क्षेत्रे ओळखतात, लीन किंवा सिक्स सिग्मा सारख्या फ्रेमवर्कची अंमलबजावणी करतात आणि ऑपरेशन्स सुव्यवस्थित करतात, कार्यक्षमता वाढवतात आणि ग्राहकांचे समाधान वाढवतात. बिझनेस एक्सलन्स मॅनेजर मॅन्युफॅक्चरिंगपासून हेल्थकेअरपर्यंत विविध उद्योगांमध्ये काम करतात आणि सतत सुधारणा करण्याचा प्रयत्न करणाऱ्या कोणत्याही कंपनीमध्ये संधी शोधू शकतात.
सायबर सेक्युरिटी मॅनेजर (Cyber Security Manager):
सायबर सेक्युरिटी मॅनेजर हा आयटी जनरल हेड असतो जो कंपनीच्या डिजिटल संरक्षणावर देखरेख करतो. ते आर्थिक नोंदी किंवा ग्राहक माहिती यांसारख्या संवेदनशील डेटाचे रक्षण करणाऱ्या सुरक्षा उपायांची योजना, अंमलबजावणी आणि देखरेख करतात. सायबर धोके समजून घेण्यासाठी आणि संरक्षणाची अंमलबजावणी करण्यासाठी त्यांना मजबूत तांत्रिक पार्श्वभूमी आवश्यक आहे, परंतु त्यांच्या सुरक्षा कार्यसंघाचे व्यवस्थापन करण्यासाठी आणि संपूर्ण संस्थेमध्ये प्रभावीपणे संवाद साधण्यासाठी नेतृत्व कौशल्य देखील आवश्यक आहे. सायबरसुरक्षा व्यवस्थापकांना आरोग्यसेवेपासून वित्त ते तंत्रज्ञानापर्यंत सर्व उद्योगांमध्ये जास्त मागणी आहे.
ईकॉमर्स मॅनेजर (E-commerce Manager)
ईकॉमर्स मॅनेजर हा जहाजाचा ऑनलाइन सेल्स कॅप्टन असतो, वेबसाइट चालवतो आणि विक्री आणि ग्राहकांचे समाधान मिळवण्यासाठी विपणन प्रयत्न करतो. ते वापरकर्त्यासाठी अनुकूल वेबसाइट डिझाइन तयार करण्यापासून ते बेस्ट मार्केटिंग मोहिमा विकसित करण्यासाठी डेटाचे विश्लेषण करण्यापर्यंत अनेक रोल करतात. ईकॉमर्स व्यवस्थापक फॅशन रिटेलर्सपासून टेक मोठ्या वेब उपस्थितीसह जवळजवळ कोणत्याही उद्योगात काम करू शकतात.
डिझाईन मध्ये(BDes in Design): बॅचलर ऑफ डिझाईन (BDes) ही चार वर्षांची अंडर ग्रॅज्युएट पदवी आहे जी तुम्हाला व्यावसायिक डिझायनर बनण्यासाठी कौशल्ये आणि ज्ञानाने सुसज्ज करते. तुम्ही फॅशन, उत्पादन किंवा ग्राफिक्स यासारख्या विविध डिझाइन स्पेशलायझेशनचा अभ्यास कराल आणि तांत्रिक कौशल्य आणि सर्जनशील विचारांच्या मिश्रणातून उपाय तयार करण्यास शिकाल.
मल्टीमीडिया डिझाइन, व्हिज्युअल कम्युनिकेशन, ग्राफिक डिझाइन, व्हिज्युअल इफेक्ट डिझाइन आणि गेम डिझाइन यासारख्या विविध डिझाइन स्पेशलायझेशन सध्या BDes पदवी अंतर्गत उपलब्ध आहेत, जे कालांतराने विकसित झाले आहेत.
इंडस्ट्री ओरिएंटेड इंटिग्रेटेड कोर्सेस (Industry Oriented Integrated Courses):
इंडस्ट्री ओरिएंटेड इंटिग्रेटेड कोर्सेस हे सध्याच्या बिजनेस जगतातील ज्ञान आणि नियोक्त्यांद्वारे अमूल्य असलेल्या व्यावहारिक कौशल्यांमधील अंतर भरून काढण्यासाठी डिझाइन केलेले आहेत. हे प्रोग्राम उद्योग-विशिष्ट प्रशिक्षणासह पारंपारिक अभ्यासक्रम एकत्र करतात, जे सहसा व्यावसायिकांच्या सहकार्याने विकसित केले जातात. हे विद्यार्थ्यांना ग्रॅज्युएशननंतर मैदानात उतरण्यासाठी आवश्यक असलेल्या साधनांसह सुसज्ज करतात, ज्यामुळे ते त्यांच्या निवडलेल्या क्षेत्रात मजबूत उमेदवार बनतात. हे कोर्सेस युनिव्हर्सिटी, कॉलेज आणि काही खाजगी कंपन्यांद्वारे ऑफर केले जातात.
MBA- किंवा मास्टर ऑफ बिझनेस ॲडमिनिस्ट्रेशन (MBA- Master of Business Administration)
एमबीए-किंवा मास्टर ऑफ बिझनेस ॲडमिनिस्ट्रेशन, ही एक पदव्युत्तर पदवी आहे जी तुम्हाला व्यावसायिक नेतृत्वात उत्कृष्ट कामगिरी करण्यासाठी कौशल्ये आणि ज्ञानाने सुसज्ज करण्यासाठी डिझाइन केलेली आहे. प्रोग्राममध्ये अकाउंटंट आणि फायनान्स ते मार्केटिंग आणि मॅनेजमेंट पर्यंत विविध क्षेत्रांचा समावेश आहे, जो तुम्हाला विविध उद्योगांमध्ये विविध भूमिकांसाठी तयार करतो. अनेकजण उच्च मॅनेजमेंट किंवा कार्यकारी पदांवर आपले करिअर पुढे नेण्यासाठी एमबीएचा पाठपुरावा करतात, तर काहीजण स्वत:चा व्यवसाय सुरू करण्यासाठी पात्रतेचा फायदा घेतात.
MCOM- मास्टर ऑफ कॉमर्स (MCOM stands for Master of Commerce)
MCOM म्हणजे मास्टर ऑफ कॉमर्स, दोन वर्षांचा पदव्युत्तर कार्यक्रम जो तुम्हाला व्यवसाय, अकाउंटंट, फायनान्स, मार्केटिंग आणि अर्थशास्त्रातील प्रगत ज्ञानाने सुसज्ज करतो. तुम्हाला या क्षेत्रात करिअर करायचे असेल आणि बँकिंग, फायनान्स, अकाउंटिंग आणि बरेच काही या क्षेत्रात नोकऱ्या मिळू शकतात तर ते आदर्श आहे.
नक्की वाचा :
10वी,12वी नंतरचे सर्वोत्कृष्ट संगणक अभ्यासक्रम|Best Computer Courses for High Salary
12वी कॉमर्स गणिताशिवायही उज्ज्वल भविष्य!|Career options after 12th Commerce
5 प्रकारे तुम्ही करू शकता MBA Programs मध्ये enroll| जाणून घ्या MBA Courses विषयी
News Reporter आणि News Anchor मधील फरक| जॉब रोल आणि सॅलरी in Marathi
सर्वर, डेटाबेस आणि टेबल्स म्हणजे काय? व DBMS चे उपयुक्त कोर्सेस
Graphic Designer: ग्राफिक डिजायनर बना फ्रीलान्सिंग मधून पैसे कमवा!
Banking Courses Information in Marath|12वी नंतरच्या सर्वोत्तम बँकिंग अभ्यासक्रमांचे पर्याय
Career Options after 12th commerce without maths : फायनान्स, लॉ, मीडिया आणि इतर ट्रेंडिंग आणि व्हॅल्युएबल ऑप्शन्स
बॅचलर ऑफ कॉमर्स (B.Com -Bachelor of Commerce) –
हा सर्वात प्रचलित कोर्स आहे जो विद्यार्थी 12वी कॉमर्स पूर्ण झाल्यानंतर निवडतात. हा ३ वर्षांचा पदवी अभ्यासक्रम आहे जो अकाऊंटन्सी, स्टॅटिस्टिक्स, मॅनेजमेंट, ह्युमन रिसोर्स, कॉम्प्युटर, इकॉनॉमिक्स इत्यादी विषयांवर अभ्यासक्रमाचे ज्ञान प्रदान करतो. तुमच्या 10वी आणि 12वी मधील स्कोअरच्या आधारे तुम्ही हा कोर्स ऑफर करणाऱ्या विविध युनिव्हर्सिटी मध्ये किंवा कॉलेजमध्ये झटपट प्रवेश मिळवू शकता. B.Com हा उपलब्ध असलेल्या कॉमर्स कोर्सेस पैकी आणि 12वी कॉमर्स नंतरच्या सर्वोत्तम व्यावसायिक कॉमर्स कोर्सेस पैकी एक आहे.
बॅचलर ऑफ लॉ (LLB- Bachelor of Laws)
तुमचा इयत्ता 12वी कॉमर्स संपल्यानंतर, LLB हा एक उत्तम पर्याय म्हणून उदयास आला आहे जो विद्यार्थ्यांना त्यांच्या करिअरमध्ये पुढे जाण्यासाठी प्रचंड वाव देतो. बार कौन्सिल ऑफ इंडिया (BCI) द्वारे शासित, LLB पदवी विद्यार्थ्यांना लॉयर (lawyers) किंवा एडवोकेट (advocates) म्हणून प्रभावशाली बनवण्याची ऑफर देते. या कार्यक्रमात कौटुंबिक कायदे, घटनात्मक कायदे, मालमत्ता कायदे, कंपनी कायदे, प्रशासकीय कायदे इत्यादी विषयांचा अभ्यास केला जातो. LLB हा विद्यार्थ्यांसाठी 12वी कॉमर्सनंतर व्यावसायिक अभ्यासक्रमांसाठी लोकप्रिय पर्यायांपैकी एक आहे. कॉमर्सच्या विद्यार्थ्यांसाठी पोझिशन पूर्ण करण्यासाठी हा सर्वोत्तम कोर्स आहे.
खर्च आणि व्यवस्थापन लेखापाल (CMA – Cost and Management Accountant)
कॉस्ट अँड मॅनेजमेंट अकाउंटंट (CMA) हा एक आर्थिक व्यावसायिक आहे जो आर्थिक डेटाचा अर्थ लावून, बजेट आणि रिपोर्ट तयार करून खर्च कमी करण्यासाठी क्षेत्रे ओळखून कंपनीच्या आर्थिक व्यवहाराचे ॲनालिसिस करतो. CA अभ्यासक्रमाप्रमाणेच, ही पदवी ही इन्स्टिट्यूट ऑफ कॉस्ट अकाउंटंट ऑफ इंडिया द्वारे ऑफर केलेला एक व्यावसायिक कोर्स आहे. यामध्ये CA आणि CS प्रमाणेच, अभ्यासक्रम हा वेगवेगळ्या स्टेज (स्तरावर) मध्ये बनलेला असतो, यामध्ये विद्यार्थ्यांसाठी CA आणि CS प्रमाणेच अधिकाधिक फेऱ्या पार करता येतात. CMA हे कॉमर्समधील सर्वोत्तम करिअरपैकी एक आहे. या कोर्सनंतर, विद्यार्थ्यांना खर्चासारख्या विषयांशी संबंधित शिक्षण आणि कौशल्य प्राप्त करणे आवश्यक आहे.
चार्टर्ड अकाउंटन्सी (CA- Chartered Accountancy)
CA हे अकाउंटिंग, ऑडिटिंग, कर आकारणी (taxation), आर्थिक व्यवस्थापन (financial management) आणि सामान्य व्यवस्थापनातील (general management) तज्ञ असतात आणि सार्वजनिक लेखा संस्था (firms), कॉर्पोरेशन, सरकारी एजन्सी यासह विविध क्षेत्रांमध्ये काम करू शकतात किंवा स्वतःच्या सर्विस पुरवणारी कंपनी सुद्धा काढू शकतात.
इन्स्टिट्यूट ऑफ चार्टर्ड अकाउंटंट ऑफ इंडिया कॉमर्समध्ये 12 वी पूर्ण केलेल्या विद्यार्थ्यांसाठी व्यावसायिक अभ्यासक्रम चालवते. या व्यावसायिक अभ्यासक्रमात विविध स्तरांचा समावेश आहे. CA हे कॉमर्स क्षेत्रातील प्रसिद्ध आणि सर्वोत्तम करिअरपैकी एक आहे. पुढील पातळीवर जाण्यासाठी त्या खालची प्रत्येक पातळी (Stage) क्लिअर करावी लागते . जर तुम्ही १२वी नंतर सर्वोत्तम कॉमर्स कोर्स शोधत असाल, तर CA हा एक उत्तम पर्याय आहे.
बॅचलर ऑफ बिझनेस ॲडमिनिस्ट्रेशन (BBA -Bachelor of Business Administration )
आजच्या काळात गरज असलेले बिजनेस मधील पैलू आणि पद्धती अगदी सुरुवातीपासूनच शिकवल्या जातात आणि विद्यार्थी कॉर्पोरेट ऑपरेशन्सच्या पद्धती आणि कार्यक्षमतेतील कायदे यातून शिकतात. ज्या विद्यार्थ्यांनी त्यांच्या करिअरच्या अगदी सुरुवातीच्या टप्प्यापासून कंपन्यांमध्ये सामील होण्याचा किंवा त्यांचा व्यवसाय चालवण्याचा निर्णय घेतला आहे आणि सर्व कौशल्य आणि कौशल्ये जिथून सुरू होतात तिथूनच शिकवली जावीत अशी इच्छा असलेल्या विद्यार्थ्यांसाठी हा पर्याय योग्य आहे.
कॉमर्सचा अभ्यास करून १२वी पूर्ण केल्यानंतर विद्यार्थ्यांमध्ये BBA ही एक सामान्य निवड आहे. हा तीन वर्षांचा अंडरग्रेजुएट प्रोग्राम आहे जिथे विद्यार्थी व्यवसाय आणि त्याच्या प्रशासनाच्या तत्त्वांवर आधारित शिक्षण घेतात.
कंपनी सेक्रेटरी (CS -Company Secretary)
कंपनी सेक्रेटरी हे उच्च-स्तरीय कॉर्पोरेट गव्हर्नन्स च्या कायदेशीर आणि नियामक आवश्यकतांचे पालन सर्व कंपनी नीट करत आहेत ना हे सुनिश्चित करण्याची भूमिका बजावतात. ते कायदेशीर बाबी आणि योग्य बिजनेस पद्धतींवर संचालक मंडळाचे (Board of Directors चे)सल्लागार म्हणून काम करतात. कंपनी सेक्रेटरी CS चांगल्या कॉर्पोरेट कार्यासाठी महत्त्वपूर्ण असतात आणि सर्व क्षेत्रांमध्ये संधी असलेल्या अनेक देशांमध्ये त्यांची आवश्यकता असते.
CA सर्टिफिकेट च्या सोबत, CS किंवा कंपनी सेक्रेटरी कोर्स हा द इन्स्टिट्यूट ऑफ कंपनी सेक्रेटरीज ऑफ इंडिया (ICSI) च्या प्रशासनाअंतर्गत आहे.
प्रमाणित आर्थिक नियोजक (CFP -Certified Financial Planner)
एक सर्टिफाइड फायनान्शियल प्लॅनर (CFP) हा एक व्यावसायिक पदासह आर्थिक तज्ज्ञ आहे जो आर्थिक नियोजन, कर, विमा, सेवानिवृत्ती आणि इस्टेट प्लॅनिंगमध्ये कौशल्य दर्शवतो. त्यांनी CFP प्रमाणपत्र मिळवण्यासाठी आणि राखण्यासाठी कठोर शिक्षण, परीक्षा आणि चालू असलेले प्रशिक्षण पूर्ण केले पाहिजे, जे क्लायंटला खात्री देते की ते नैतिक मानकांचे पालन करणाऱ्या पात्र व्यावसायिकासोबत काम करत आहेत. CFPs विविध ठिकाणी काम करू शकतात, ज्यात आर्थिक नियोजन संस्था, बँका किंवा स्वत:साठी स्वतंत्र सल्लागार म्हणून काम करू शकतात.
बॅचलर ऑफ इकॉनॉमिक्स (Bachelor of Economics)
बॅचलर ऑफ इकॉनॉमिक्स ही तीन वर्षांची अंडरग्रेजुएट पदवी आहे जी तुम्हाला आर्थिक सिद्धांत, मॉडेल्स आणि डेटा ॲनालिसिस मधील सखोल ज्ञानाने सुसज्ज करते. हे ज्ञान तुम्हाला मर्यादित संसाधने असलेल्या जगात व्यक्ती, व्यवसाय आणि सरकार कसे निर्णय घेतात हे समजून घेण्यास मदत करते. या पदवीसह, तुम्ही आर्थिक, सल्लागार, सार्वजनिक धोरण आणि इतर अनेक क्षेत्रात करिअर करू शकता, तुम्ही विकसित कराल मजबूत विश्लेषणात्मक आणि समस्या सोडवण्याच्या कौशल्यांमुळे.
अर्थशास्त्राच्या या जगतात या कोर्समध्ये मायक्रोइकॉनॉमिक्स आणि मॅक्रोइकॉनॉमिक्स, इकॉनॉमेट्रिक्स, स्टॅटिस्टिक्स, इकॉनॉमिक्सचा इतिहास, पॉलिटिकल इकॉनोमी इत्यादी विषयांचा समावेश कॉमर्स क्षेत्रातील सर्वोत्तम करिअर पर्यायांपैकी एक आहे.
जर्नलिझम आणि मास कम्युनिकेशन (Journalism and Mass Communication)
जर्नलिझम आणि मास कम्युनिकेशन हे एकमेकांशी जोडलेले क्षेत्र आहेत जे जगातील माहिती तयार करणे आणि शेअर करण्यावर लक्ष केंद्रित करतात. पत्रकारिता म्हणजे बातम्या गोळा करणे आणि ते योग्य आणि अचूक रीतीने सादर करणे, तर मास कम्युनिकेशन टीव्ही, प्रिंट किंवा सोशल मीडिया यांसारख्या विविध चॅनेलद्वारे संदेश लोकांपर्यंत पोहोचवू शकतात. लोकांना माहिती समजून घेण्यासाठी, सार्वजनिक चर्चा सुरू करण्यासाठी आणि जगाबद्दलची स्वतःची समज विकसित करण्यासाठी दोन्ही क्षेत्रे महत्त्वपूर्ण आहेत. ही पदवी एक तीन वर्षांचा कार्यक्रम आहे जो तुम्हाला मीडिया आणि इंडियन पॉलिटिक्स, पब्लिक रिलेशन्स, कॉर्पोरेट कम्युनिकेशन, इव्हेंट मॅनेजमेंट इत्यादी विषयांचे शिक्षण देईल.
बॅचलर ऑफ कॉमर्स इन फायनान्शियल मार्केट (BFM- Bachelor of Commerce in Financial Market):
बॅचलर ऑफ कॉमर्स इन फायनान्शियल मार्केट्स (BFM) हा तीन वर्षांचा अंडरग्रेजुएट प्रोग्राम आहे जो तुम्हाला फायनान्सच्या जगात नीट रस्ता दाखवण्यासाठी ज्ञान आणि कौशल्यांनी सुसज्ज करण्यासाठी डिझाइन केलेला आहे. तुम्ही आर्थिक साधने, गुंतवणूक धोरणे, जोखीम व्यवस्थापन (Risk Management) आणि बाजार चालवणाऱ्या आर्थिक शक्तींबद्दल यात जाणून घ्याल. हे तुम्हाला बँकिंग, गुंतवणूक विश्लेषण, पोर्टफोलिओ व्यवस्थापन आणि गतिशील आर्थिक उद्योगातील इतर रोमांचक क्षेत्रांमध्ये करिअरसाठी तयार करते.
बॅचलर इन अकाउंटिंग अँड फायनान्स (Bachelor’s in Accounting and Finance)
हा तीन वर्षांचा पदवी अभ्यासक्रम आहे जो विद्यार्थ्यांना अकाउंटिंग आणि फायनान्सबद्दल शिकण्यास मदत करतो. विद्यार्थ्यांना अकाउंटिंग आणि फायनान्सच्या तांत्रिक गोष्टींबद्दल शिकायला मिळते, जे त्यांना कॉमर्स विद्यार्थ्यांसाठी यशस्वी करिअर पर्यायांसाठी सेट करते. ही चांगली किफायतशीर पदवी अकाउंटिंग, फायनान्स, बँकिंग आणि गुंतवणूक फर्ममधील करिअरच्या विस्तृत श्रेणीसाठी दरवाजे उघडते, ज्यामुळे व्यवसाय आणि आर्थिक ॲनालिसिस मध्ये आवड असलेल्या व्यक्तींसाठी ही एक उत्तम निवड बनते.
बॅचलर ऑफ कॉमर्स इन बँकिंग अँड इन्शुरन्स (BBI- Bachelor of Commerce in Banking and Insurance): बॅचलर ऑफ कॉमर्स इन बँकिंग अँड इन्शुरन्स (BBI) ही तीन वर्षांची अंडरग्रेजुएट पदवी आहे जी विद्यार्थ्यांना फायनान्स जगात नेव्हिगेट करण्यासाठी ज्ञान आणि कौशल्यांनी सुसज्ज करते. हे बँकिंग ऑपरेशन्स, इन्शुरन्स रेग्युलेशन आणि आर्थिक तंत्रज्ञानातील विशेष अभ्यासक्रमांसह अकाउंटिंग आणि इकॉनॉमिक्स यासारख्या मुख्य कॉमर्स विषयांची जोड देते. येथे पदवीधरांना संपत्ती व्यवस्थापन, जोखीम मूल्यांकन किंवा कर्ज प्रक्रिया यासारख्या क्षेत्रात संधी मिळू शकतात.
CMA किंवा प्रमाणित व्यवस्थापन लेखापाल (Certified Management Accountant):
कॉमर्सच्या विद्यार्थ्यांसाठी हे आणखी एक बेस्ट करिअर ऑप्शन आहे. CMA हे मॅनेजमेंट अकाउंटिंग आणि आर्थिक व्यवस्थापन क्षेत्रातील तज्ञ असतात. आर्थिक नियोजन, नियंत्रण, ॲनालिसिस आणि निर्णय समर्थन ही या लोकांकडे असलेली कौशल्ये आहेत. तुमचा दहावीचा वर्ग संपल्यानंतर तुम्ही सीएमए फाउंडेशन कोर्समध्ये प्रवेश घेऊ शकता.
CMA फाउंडेशन परीक्षेला बसण्यासाठी 12वी पास असणे आवश्यक आहे. इंटरमीडिएट कोर्समध्ये थेट प्रवेश घेण्यासाठी, तुम्ही तुमचे ग्रॅज्युएशन पूर्ण केलेले असणे आवश्यक आहे.
प्रमाणित सार्वजनिक लेखापाल (CPA -Certified Public Accountant):
सर्टिफाइड पब्लिक अकाउंट हे एक व्यावसायिक पद आहे ज्यांनी ह्यासाठी असलेली कठोर परीक्षा उत्तीर्ण केलेली असते, शिक्षणाची आवश्यकता पूर्ण केली असते आणि कामाचा अनुभव घेतलेला असतो. CPA ज्या राज्यात ते काम करतात तेथे ऑडिटिंग, कर तयारी आणि आर्थिक सल्लामसलत यासह विविध फायनान्स सेवा पुरवतात. ते सार्वजनिक अकाउंटिंग कंपन्या, खाजगी कंपन्या किंवा सरकारसाठी काम करू शकतात. थोडक्यात, CPA बनण्यामुळे अकाउंटंटना विविध प्रकारच्या जबाबदाऱ्या स्वीकारता येतात आणि ते विशिष्ट पात्रता पूर्ण करतात याची खात्री करतात.
गुंतवणूक सल्लागार (Investment Advisor):
इन्व्हेस्टमेंट ॲडव्हायझर म्हणजे जो त्यांच्या क्लायंटला तोटा कमी करण्यासाठी स्टॉक मार्केटमध्ये कोणते स्टॉक खरेदी करायचे याचा सल्ला देतो. ते त्यांच्या ग्राहकांच्या मालमत्तेची देखरेख करतात. हा व्यवसाय क्षेत्रातील उच्च-स्तरीय पदांपैकी एक आहे जेथे व्यावसायिकांसाठी महाविद्यालयीन पदवी आवश्यक नसते.
इन्व्हेस्टमेंट ॲडव्हायझर सर्टिफिकेट प्रोग्राम मध्ये नावनोंदणी करण्यासाठी, उमेदवारांनी CFA किंवा NISM परीक्षा उत्तीर्ण करणे आवश्यक असते. याव्यतिरिक्त त्यांना SEBI, भारताच्या सिक्युरिटीज आणि एक्सचेंज बोर्डमध्ये रजिस्ट्रेशन करणे आवश्यक असते.
CFA किंवा चार्टर्ड फायनान्शियल ॲनालिस्ट (CFA or Chartered Financial Analyst): चार्टर्ड फायनान्शियल ॲनालिस्ट (CFA) हे गुंतवणूक व्यावसायिकांसाठी एक प्रतिष्ठित पद आहे. मालमत्ता व्यवस्थापन, संपत्ती व्यवस्थापन आणि गुंतवणूक बँकिंगमधील भूमिकांसाठी जगभरातील फायनान्स संस्थांद्वारे CFA चार्टर धारकांची खूप मागणी केली जाते.
CFA अभ्यासक्रमांमध्ये नावनोंदणी करण्यासाठी तुम्ही परीक्षांचे तीन स्तर पूर्ण केले पाहिजेत. ही परीक्षा देण्यासाठी आंतरराष्ट्रीय पासपोर्ट आणि सहभागी देशांपैकी एकातील निवासस्थान ही पूर्व-आवश्यकता आहे.
ऍक्च्युअरी (Actuary): जर सांख्यिकी, अंकगणित आणि व्यवसाय व्यवस्थापन हे तुमचे मजबूत विषय आहेत, तर तुम्ही या उद्योगात सहज प्रवेश करू शकता आणि व्यावसायिक जगात अर्थपूर्ण योगदान देऊ शकता. मालमत्तेचे नुकसान, संस्थेवर परिणाम करू शकणाऱ्या इतर संभाव्य समस्यांशी संबंधित आर्थिक मॉडेलिंग आणि जोखीम विश्लेषण हे तुमच्या दैनंदिन कामांचा भाग असू शकतात.
ॲक्च्युरी हा रिस्क मॅनेजमेंट मध्ये तज्ञ असतो जो अनिश्चित घटनांच्या आर्थिक प्रभावाचे मूल्यांकन करण्यासाठी गणित आणि आकडेवारी वापरतो. विमा कंपन्यांच्या किंमती पॉलिसींसारख्या व्यवसायांना ते वाजवी मदत करतात. एक्च्युअरींना जास्त मागणी आहे कारण ते अनेक उद्योगांमध्ये आर्थिक सुरक्षितता आणि नियोजनात महत्त्वाची भूमिका बजावतात.
मीडिया सायन्स आणि ग्राफिक डिझायनिंग (Media Science and Graphic Designing): ज्यांच्याकडे डिझाइन्स समजून घेण्याची आणि तयार करण्याची क्षमता आहे. 12वी कॉमर्स नंतर, कॉमर्सच्या विद्यार्थ्यांसाठी उपलब्ध असलेल्या टॉप प्रोफेशनल कोर्सपैकी हा एक आहे. मीडिया सायन्स हे एक व्यापक क्षेत्र आहे जे चित्रपटापासून सोशल मीडियापर्यंत विविध माध्यमांमध्ये संवाद कसा कार्य करते याचा अभ्यास करते.
ग्राफिक डिझाइन त्या कम्युनिकेशनचे दृश्य घटक तयार करण्यावर लक्ष केंद्रित करते, जसे की मांडणी आणि चित्रे. विविध प्लॅटफॉर्मवर प्रेक्षकांसाठी प्रभावी संदेश तयार करण्यासाठी ते एकत्र काम करतात. तुम्हाला ही कौशल्ये जाहिरात एजन्सी, डिझाइन स्टुडिओ आणि अगदी टेक कंपन्यांमध्ये मागणीत सापडतील.
विमानचालन अभ्यासक्रम (Aviation Courses)
विमानचालन कोर्सेस तुम्हाला विमानचालनाच्या रोमांचक जगात विविध प्रकारच्या करिअरसाठी तयार करतात. त्यांचे विस्तृतपणे पायलट प्रशिक्षण कार्यक्रम आणि विमान वाहतूक व्यवस्थापन कार्यक्रमांमध्ये वर्गीकरण केले जाऊ शकते. पायलट प्रशिक्षण तुम्हाला विमाने उडवण्यास पात्र बनवते, तर विमान वाहतूक व्यवस्थापन कार्यक्रम तुम्हाला विमान वाहतुकीच्या व्यावसायिक बाजू, विमानतळ ऑपरेशन्सपासून एअरलाइन व्यवस्थापनापर्यंत चालवण्याची कौशल्ये सुसज्ज करतात.
जर तुम्हाला उड्डाणाबद्दल आकर्षण असेल आणि जगाचा प्रवास करण्याची तीव्र इच्छा असेल, तर पायलट प्रशिक्षण तुमच्यासाठी योग्य असू शकते. एव्हिएशन मॅनेजमेंट प्रोग्राम हा त्यांच्यासाठी एक उत्तम पर्याय आहे ज्यांना विमानचालन व्यवसायात रस आहे आणि त्यांना वेगवान आणि गतिमान वातावरणात काम करायचे आहे.
डिजिटल मार्केटिंग (Digital Marekting):
कस्टमर पर्यंत पोहोचण्यासाठी इंटरनेट, मोबाइल डिव्हाइस, सोशल मीडिया, शोध इंजिन आणि इतर डिजिटल चॅनेल वापरतात. हे सध्या महत्त्वाचे आहे कारण ते बिजनेस ला विशिष्ट रिक्वायर्ड प्रेक्षकांना लक्ष्य करू देते आणि पारंपारिक ॲडव्हर्टाइजमेंट पेक्षा डिजिटल मार्केटिंग खूप चांगला परतावा मिळवून देते. हा पर्याय खूप मोठ्या कंपन्यांपासून स्थानिक दुकानांपर्यंत ऑनलाइन उपस्थिती असलेल्या कोणत्याही व्यवसायासाठी कार्य करू शकतो.
आर्थिक व्यवस्थापन (Finance Management): फायनान्स मॅनेजमेंट ही तुमच्या पैशाचे नियोजन आणि नियंत्रण करण्याची प्रोसेस आहे, मग ती व्यवसायासाठी असो किंवा व्यक्तीसाठी. यात आर्थिक उद्दिष्टे निश्चित करणे, बजेट तयार करणे, उत्पन्न आणि खर्चाचा मागोवा घेणे, गुंतवणुकीचे निर्णय घेणे आणि जोखीम व्यवस्थापित करणे यांचा समावेश होतो. आर्थिक व्यवस्थापन हे महत्त्वाचे आहे कारण ते तुम्हाला तुमची आर्थिक उद्दिष्टे साध्य करण्यात, तुमच्या साधनेत राहण्यास आणि भविष्यासाठी तयार करण्यात मदत करते. आर्थिक व्यवस्थापन कौशल्ये जवळजवळ कोणत्याही नोकरीमध्ये वापरली जाऊ शकतात, परंतु ते विशेषतः अकाउंटिंग, बँकिंग आणि आर्थिक नियोजन यासारख्या क्षेत्रात महत्त्वपूर्ण आहेत.
उद्योजकता (Entrepreneurship):
कल्पनांना फायदेशीर व्यवसायात रूपांतरित करण्यासाठी जोखीम घेणे म्हणजे उद्योजकता (Entrepreneurship). हे नाविन्यपूर्ण करण्याच्या आणि तुमचा स्वतःचा बॉस बनण्याच्या इच्छेने प्रेरित आहे. उद्योजक एक चांगली कल्पना आणि ती पाहण्याच्या मोहिमेसह कुठेही काम करू शकतात, परंतु अनेकांना टेक हब आणि स्टार्टअपसाठी मजबूत समुदाय समर्थन असलेल्या भागात यश मिळते.