Coding म्हणजे संगणकाला सूचना देण्यासारखे आहे.कोडची एक खास भाषा असते जी संगणकाला नेमके काय करायचे ते टप्प्याटप्प्याने (Stepwise) सांगते.
कोडिंगची तांत्रिक व्याख्या(Coding technical Definition):
कोडिंग म्हणजे विशिष्ट प्रोग्रामिंग भाषा वापरून संगणकासाठी सूचना लिहिण्याची प्रक्रिया. या भाषा संगणकाशी संवाद साधण्याचा आणि नेमकी कोणती कार्ये करायची हे सांगण्याचा स्पष्ट मार्ग सांगतात.
हे नियम आणि सूचनांच्या विशेष संचासारखे आहेत जे संगणकाला समजतात. त्यांची स्वतःची वाक्यरचना असते, जी मानवी भाषांमधील व्याकरणासारखी आहे. या भाषांमध्ये आणि कोड लेखनाच्या कलेवर प्रभुत्व मिळवून, तुम्ही अप्रतिम प्रोग्राम, वेबसाइट्स आणि ॲप्लिकेशन्स तयार करू शकता!
लोकप्रिय उदाहरण: Python, JavaScript आणि C++ यांसारख्या भाषांचा समावेश Coding मध्ये येतो.
कोडिंग शिकणे महत्वाचे का आहे (Why Coding is Important)?
जग तंत्रज्ञानावर चालते, आणि कोड करू शकणाऱ्या लोकांना आता मागणी आहे! कोड कसा बनवायचा हे जाणून घेतल्याने रोमांचक आणि विविध मार्गाने करिअरचे दरवाजे उघडतात जेथे तुम्ही आश्चर्यकारक,क्रिएटिव गोष्टी तयार करू शकता.कोडिंग तुम्हाला मोठ्या समस्यांना छोट्या, Step by Step सूचनांमध्ये कसे विभाजित करायचे ते शिकवते. Coding हे केवळ एक कौशल्यच नव्हे तर एक कला आहे , कारण ती आयुष्यात कुठेही वापरू शकतो. जीवनातील कोणत्याही गोष्टीसाठी ही एक अत्यंत उपयुक्त कला आहे! जी प्रत्येकाने बेसिक लेवल वरती तरी शिकावी.
कोडिंग व प्रोग्रामिंग मधील मूलभूत फरक
Feature(वैशिष्ट्य) | Coding (कोडिंग) | Programming (प्रोग्रामिंग) |
फोकस(Focus) | कोड लेखन | योजना आणि सॉफ्टवेअर तयार करणे |
व्याप्ती(Scope) | प्रोग्रामिंग प्रक्रियेचा coding हा एक भाग आहे. | संपूर्ण सॉफ्टवेअर विकास प्रक्रिया |
कौशल्य(Skills) | वाक्यरचना, मूलभूत तर्कशास्त्र | समस्या सोडवणे, अल्गोरिदम, डेटा स्ट्रक्चर्स, सॉफ्टवेअर डिझाइन |
गुंतागुंत(Complexity) | सोपे, अधिक पुनरावृत्ती होऊ शकते | अधिक जटिल (more complex) , विस्तृत तांत्रिक ज्ञान (Wider knowledge)आवश्यक आहे |
उदाहरण(Example) | स्क्रीनवर मजकूर प्रदर्शित करण्यासाठी कोडच्या ओळी लिहिणे(Small Part of Program) | वापरकर्ता इनपुट व्यवस्थापित करण्यासाठी आणि गणना करण्यासाठी प्रोग्रामची संपूर्ण रचना तयार करणे.(Ready to Use application) |
मी प्रथम कोणती प्रोग्रामिंग भाषा (Programming language) शिकली पाहिजे?
नवीन प्रोग्रामर म्हणून, तुम्हाला पहिला निर्णय घ्यावा लागेल तो म्हणजे “ मी कोणती प्रोग्रामिंग भाषा शिकायला हवी? बाजारात असलेल्या मागणीनुसार शिकावी की माझ्या क्षमतेनुसार शिकावी?”. या प्रश्नांचे उत्तर देण्यासाठी, नवशिक्याला प्रोग्रामिंग भाषेकडे कसे बघायला हवे आहे ते जाणून घेऊयात.
ठळक मुद्दे :
- भाषा सहज आणि लिहायला सोपी असायला हवी. त्यासाठी फार क्लिष्ट वाक्यरचना शिकण्याची गरज नसावी. ते इंग्रजीत लिहिण्यासारखी सोपी असावी जेणेकरून कोड लिहिताना सोपे पडेल.
- ती लॅंगवेज अथवा प्रोग्रामिंग भाषा बहुमुखी(versatile) असावी आणि त्यात बरेच अनुप्रयोग (Applications) असावेत.
- अशा भाषांमध्ये तुमचा वेळ गुंतवा ज्यावर तुम्हाला उत्तम परतावा(returns) मिळतील.
- दुसऱ्या शब्दांत, प्रोग्रामिंग भाषा लिहिण्यासाठी जलद (fast)असावी.
- शेवटचा आणि महत्वाचा मुद्दा, ती संक्षिप्त असावी आणि कोडच्या कमीतकमी ओळींमध्ये काम पूर्ण करणारी असावी.
अ) Python :
1. सर्व समस्या सोडवणारी भाषा म्हणजे python . ही भाषा इंग्रजी लिहिण्याइतकीच सोपी आहे. इतर भाषांच्या तुलनेत पायथन लिहिण्यासाठी अत्यंत वेगवान भाषा आहे. ज्या कोडसाठी इतर भाषा जास्त ओळी वापरतात त्याच्या तुलनेत पायथनमध्ये परिणामी कमी ओळी कोड लिहून होतो .
2. Python ही एक सामान्य-उद्देशाची(general-purpose) भाषा आहे, याचा अर्थ ती वेब डेव्हलपमेंट, डेटा सायन्स, मशीन लर्निंग आणि ऑटोमेशनसह विस्तृत प्रयोगांसाठी वापरली जाऊ शकते.
ब) JavaScript:
- JavaScript हे वेबपेजेसमध्ये आणखी जीवंतपणा आणण्यासाठी वापरली जाते, वेबसाइटला अधिक गतिमान आणि आकर्षक बनवण्यासाठी java वापरली जाते. तुम्हाला अशा वेबसाइट आवडतील का ज्यात Static content जास्त आहे dynamic पेक्षा, त्यासाठीच JavaScript हा एक उत्तम पर्याय आहे.
- JavaScript च्या सिंटॅक्सचा थोडाफार पायथनशी काही मिळताजुळता आहे, जर तुम्हाला मूलभूत Coding संकल्पना (Basic Fundamentals) माहीत असतील तर javascript शिकायला अगदीच सोपी आहे.
सुरवातीपासून कोडिंग कशी शिकावी (How to start coding from scratch)?
वरील दिलेले उदाहरण पायथनसाठी सीमित ठेवू नका. त्या मॅपचा (Map) वापर करून तुम्ही कोणतीही कोडिंगची भाषा शिकू शकता. त्यामुळे ह्या फ्लोचार्ट (Flowchart) चा वापर करा. आणि स्वतचा प्लान तयार करा. जेणेकरून एका ठराविक वेळेपर्यंत तुम्ही बऱ्याच गोष्टी शिकाल आणि कॉलेज च्या शेवटच्या वर्षी प्लेसमेंट (Placement) साठी अर्ज देखील कराल.
कोडिंग शिकण्यासाठी विनामूल्य ऑनलाइन प्लॅटफॉर्म (Online platform to learn coding for free)
1.Harvard CS50 (2023) – Full Computer Science University Course- Youtube
- कोर्स वैशिष्टे :
- पहिल्या वर्षाच्या शिकवणीसाठी 65,000 डॉलर्स भरलेल्या हार्वर्डच्या विद्यार्थ्यासारखा प्रोग्रामिंग कोर्स जर तुम्हाला शिकता आला तर ?
खोट वाटतंय बरोबर? परंतु , तुम्ही घरच्या घरी, तुमच्या वेळेनुसार एकही डॉलर खर्च न करता प्रत्यक्षात तो कोर्स करू शकता. - या कोर्सला CS50 म्हणतात आणि तो Youtube वर विनामूल्य उपलब्ध आहे. पण हा कोर्स इतका खास का आहे ? की यूट्यूब वरती अपलोड केल्याबरोबरच 5 दशलक्ष विद्यार्थ्यांनी तो पाहिला एकूण 6 महिन्यामध्ये.
- हा कोर्स प्रोफेसर डेव्हिड मलान यांनी शिकवलेला कोर्स आहे. डेव्हिड मलान यांना “हार्वर्डमधील सर्वात लोकप्रिय प्राध्यापक” म्हणून ओळखले जाते.
- अभ्यासक्रमाची रचना अशा प्रकारे केली गेली आहे की अगदी नवशिक्याही सहज पाठपुरावा करू शकतील. हे C प्रोग्रामिंग ची लॅंगवेज वापरून प्रोग्रामिंगच्या मूलभूत गोष्टींपासून सुरू होते, परंतु तो कोर्स केवळ कोडिंगबद्दलच नाही.
- तर तुम्ही प्रोग्रामरसारखा विचार कसा करायचा, समस्या कशा सोडवायच्या आणि तर्क/वितर्क कसे लावायचे व गंभीर विचार करून त्याचे निराकरण कसे करायचे हे शिकवते. आणि CS50 बद्दल सर्वोत्तम भाग म्हणजे त्यात वेगवेगळे प्रॉब्लेम सेट्स समाविष्ट आहेत. जे साप्ताहिक असाइनमेंट्स आहेत ज्या तुम्हाला तुम्ही शिकलेल्या गोष्टी आचरणात आणण्याचे आव्हान देतात.
- निशुल्क
- यूट्यूबवर विनामूल्य उपलब्ध
2.100 Days of Code: The Complete Python Pro Bootcamp-Udemy
- कोर्स वैशिष्टे :
- हा कोर्स कोडिंगला तुमच्या दैनंदिन जीवनाचा एक भाग बनवते, जरी ते फक्त एका तासासाठी असले तरीही तुम्हाला त्याची सवय लागून जाते. म्हणूनच हा कोर्स सशुल्क आहे आणि खूप लांब असतानाही मी हा कोर्स माझ्या टॉप 5 च्या यादीत समाविष्ट केला आहे.आणि आज माझ्या यादीतील हा एकमेव सशुल्क अभ्यासक्रम आहे.हा कोर्स दैनंदिन कोडिंग आव्हाने आणि वास्तविक जगातील प्रकल्प प्रदान करतो जो तुम्हाला ट्रॅकवर राहण्यास मदत करतो.
- या कोर्सचा मुख्य फोकस पायथन-python शिकणे हा आहे, यात वेब डेव्हलपमेंट आणि डेटा सायन्स सारख्या काही इतर विषयांचाही परिचय आहे.
- मूल्य: 500 रुपये
- Udemy वर उपलब्ध
3. Algorithms part 1 /2 by Princeton university: Coursera
- कोर्स वैशिष्टे :
- हा कोर्स दोन भागात विभागलेला आहे आणि Java लॅंगवेज वापरून शिकवला जातो. प्रोफेसर सेडजविक, जे या कोर्सचे मुख्य प्रशिक्षक आहेत, ते अल्गोरिदम 1980 पासून शिकवत आहेत . त्याने स्वतः काही अल्गोरिदम देखील शोधले आहेत.
- या कोर्समध्ये वर्गीकरण, शोध, आलेख अल्गोरिदम, डायनॅमिक प्रोग्रामिंग यासारख्या विस्तृत विषयांचा समावेश आहे.
- हे विद्यार्थ्यांना त्या specific विषयाची सखोल माहिती मिळवून देण्यास मदत करते जे इंटरव्ह्युच्या वेळी विविध प्रॉब्लेम सेटला उपयोगी पडू शकते.
- निशुल्क | परंतु सर्टिफिकेट हवे असल्यास कोर्स फी भरावी लागेल
- Coursera वर उपलब्ध
4.Meta Front-End Developer Professional Certificate: Coursera
- कोर्स वैशिष्टे :
- हा कोर्स मेटा कर्मचाऱ्यांद्वारे शिकवला जातो जे सध्या ह्या उद्योगांमद्धे कामे करीत आहेत आणि त्यांना टेक्नॉलजी इंडस्ट्रीमध्ये असलेल्या कौशल्यांची चांगली समज आहे.
- Meta हे React चे निर्माता देखील आहे जे सर्वात लोकप्रिय आणि सर्वात जास्त मागणी असलेली फ्रंट एंड डेव्हलपमेंट लायब्ररी आहे.
- हा कोर्स अत्यंत व्यापक (Comprehensive) आहे आणि येथे तुम्हाला फ्रंट एंड डेव्हलपर म्हणून एंट्री लेव्हल जॉब मिळवण्यासाठी आवश्यक असलेल्या प्रत्येक गोष्टीचा समावेश आहे. हे HTML, CSS आणि Javascript सारख्या मूलभूत प्रोग्रामिंग भाषा शिकवते. हे बूटस्ट्रॅप देखील कव्हर करते जे एक अतिशय लोकप्रिय CSS फ्रेमवर्क आहे.
- निशुल्क | परंतु सर्टिफिकेट हवे असल्यास कोर्स फी भरावी लागेल
- Coursera वर उपलब्ध
5.System Design : Harvard Web Development David Malan: Youtube
- कोर्स वैशिष्टे :
- कनिष्ठ (Junior Developer) आणि वरिष्ठ विकासक (Senior Developer) मध्ये खूप अंतर आहे. कारण एक कनिष्ठ विकासक त्यांना नियुक्त केलेल्या बगसाठी कोड लिहू आणि पुढे पाठवू शकतो. परंतु वरिष्ठ विकासकाने हे सुनिश्चित करणे आवश्यक आहे की ह्या कोडमध्ये बग असल्यास सिस्टममध्ये खंड पडू नये म्हणून त्यात योग्य तो बदल करून तो तैनात करणे त्यांचे काम आहे . याव्यतिरिक्त, त्यांनी हे सुनिश्चित करणे देखील आवश्यक आहे की या प्रणालीचे आर्किटेक्चर अशा प्रकारे डिझाइन केले आहे की ते मोठ्या संख्येने वापरकर्त्याच्या विनंत्या (User Requests) हाताळू शकेल.
- हा एक पूर्ण कोर्स नाही आहे, तर स्केलेबिलिटीचा (Scalability) विचार कसा करायचा यावरील हा फक्त एक परिचयात्मक व्हिडिओ आहे.
- या व्हिडिओमध्ये क्षैतिज स्केलिंग (Horizontal Scaling), लोड बॅलन्सिंग (Load Balancing) आणि स्केलिंग (Scaling) यासारख्या मूलभूत गोष्टींचा समावेश आहे.
- निशुल्क
- यूट्यूबवर विनामूल्य उपलब्ध
कोणत्या कोडिंग कौशल्याची मागणी भविष्यात जास्त असेल?
तंत्रज्ञानाचे जग सतत विकसित होत आहे, परंतु काही प्रमुख कोडिंग कौशल्ये भविष्यात उच्च मागणीत राहतील अशी अपेक्षा आहे.
1) कृत्रिम बुद्धिमत्ता (AI) आणि मशीन लर्निंग (ML):
AI-आर्टिफिश्यल इंटेलिजेंस आणि ML – मशीन लर्निंग विविध उद्योगांमध्ये क्रांती करत राहिल्याने, या क्षेत्रातील कौशल्ये महत्त्वपूर्ण ठरत आहेत. यामध्ये अल्गोरिदम समजून घेणे, Python, R आणि Julia सारख्या भाषांमधील प्रवीणता आणि AI/ML लायब्ररी आणि TensorFlow, PyTorch, Keras सारख्या प्लॅटफॉर्म आणि AWS, Azure आणि Google cloud सारख्या क्लाउड प्लॅटफॉर्मची ओळख यांचा समावेश आहे.
2) क्लाउड कम्प्यूटिंग:
व्यवसाय स्केलेबिलिटी (Scalability) आणि कार्यक्षमतेसाठी क्लाउड सेवांवर अधिकाधिक अवलंबून आहेत. AWS, Azure, आणि Google क्लाउड प्लॅटफॉर्म सारख्या क्लाउड प्लॅटफॉर्म, तसेच Docker आणि Kubernetes सारख्या सुविधा येणाऱ्या तंत्रज्ञानात खूप वेगवान व मौल्यवान मालमत्ता (assets)ठरतील.
3) फुल-स्टॅक डेव्हलपमेंट:
ह्यातील विकसक म्हणजेच developers ऍप्लिकेशन्सचे फ्रंट-एंड (वापरकर्ता-फेसिंग इंटरफेस) आणि बॅक-एंड (सर्व्हर-साइड लॉजिक) दोन्ही हाताळू शकतात. ही अष्टपैलुत्व नियोक्त्यांना (employers) आकर्षक वाटते आणि JavaScript, Python आणि C++ सारख्या Coding भाषा या क्षेत्रात प्रामुख्याने फेमस आहेत.
4) मोबाइल ॲप डेव्हलपमेंट:
सतत वाढणाऱ्या मोबाइल ॲप मार्केटसह, विविध प्लॅटफॉर्मसाठी जसे की (iOS, Android) इथे आकर्षक आणि कार्यक्षम ॲप्स विकसित करण्याची क्षमता असणे आवश्यक असते. क्रॉस-प्लॅटफॉर्म डेव्हलपमेंटसाठी रिॲक्ट नेटिव्ह (React Native)सारख्या डेव्हलपमेंट फ्रेमवर्कसह Java (Android) आणि स्विफ्ट (iOS) सारख्या Coding भाषांमधील प्राविण्य फायदेशीर ठरत आहे.
5) सायबरसुरक्षा:
सायबर सुरक्षा अधिक अत्याधुनिक होत असताना, डेटा आणि सिस्टमचे संरक्षण करण्यासाठी सायबर सुरक्षा व्यावसायिकांची गरज वाढतच जाईल. Python आणि Java सारख्या coding भाषा सामान्यतः सायबरसुरक्षामध्ये वापरल्या जातात व ज्यासाठी सुरक्षा तत्त्वे आणि पद्धती समजून घेणे आवश्यक आहे.
निष्कर्ष | Conclusion
तंत्रज्ञानाच्या व्यापकतेमुळे कोडींग हे अधिकाधिक महत्त्वाचे कौशल्य बनत चालले आहे. विशिष्ट साधने आणि भाषा विकसित होत असताना, ही डिजिटल साधने तयार करण्याची आणि हाताळण्याची मूलभूत गरज कधीच नाहीशी होणार नाही. जोपर्यंत आपण सॉफ्टवेअर वरती अवलंबून राहू तोपर्यंत आपल्याला डिजिटल भविष्याची निर्मिती करणाऱ्या आणि आकार देणाऱ्या कोडरची मागणी असेल. थोडक्यात, कोडींग आपल्याला कल्पनांचे वास्तवात भाषांतर करण्यास सक्षम करते आणि ती कल्पक क्षमता नेहमीच मौल्यवान असेल.