“नमस्कार मित्रांनो तर आता पाहूया आजच्या ठळक बातम्या”
अहो थांबा थांबा नमस्कार मी करत नाहीये. तर हे शब्द तुम्ही आजच्या काळात दररोज ऐकतच असाल. वरील वाक्यावरून तुम्हाला समजलेच असेल की मी कशाबद्दल बोलत आहे. टेलिव्हिजन वर लागणारे न्यूज चॅनल. पण तुम्ही याचे कधी निरीक्षण केले आहे का की न्यूज चैनल वर दोन प्रकारचे लोक न्यूज सांगणारे असतात. एक जे स्टुडिओमध्ये बसून त्यांच्या हाती सोपवलेल्या बातम्या नीटपणे वाचून आणि महत्त्वाचे मुद्दे हायलाईट करून एखाद्या घटनेबद्दल बद्दल माहिती देतात तर दुसरे वेगवेगळ्या ठिकाणी जाऊन तिथे कॅमेरा चालू करून त्यासमोर उभे राहून थेट प्रक्षेपण करून अगदी त्याचवेळी तिथे घडणारी बातमी लोकांपर्यंत पोहोचवण्याचे काम करतात. तरी या दोघांना न्यूज रिपोर्टर (News Reporter) आणि न्यूज कास्टर (News Castor/Anchor )असे म्हणतात. परंतु नक्की न्यूज रिपोर्टर आणि न्यूज कास्टर कोण?
या ब्लॉग पोस्टमध्ये, आम्ही बातम्यांच्या रिपोर्टिंगच्या जगात जाऊन हे दोन्ही प्रकारचे पत्रकार काय करतात, ते कुठे काम करतात आणि तुम्हाला या क्षेत्रात यशस्वी होण्यासाठी आवश्यक कौशल्ये कोणती आहेत याबद्दल सुद्धा आम्ही सांगू. त्यासोबतच या क्षेत्रात पाऊल कसे टाकावे, त्यासाठी कोणते कोर्सेस करावेत, न्युज रिपोर्टर ची सॅलरी तरी किती असते? या सर्व प्रश्नांची उत्तरे आम्ही तुम्हाला पुढच्या 4 मिनिट मध्ये देणार आहोत. त्यामुळे टेलिव्हिजन वर येऊन फेमस होण्यासाठी आणि सर्व लोकांना जागरूक करून देशाच्या कल्याणासाठी पुढे दिलेली माहिती नक्कीच वाचा.
न्यूजकास्टर, ज्याला कधीकधी न्यूज अँकर किंवा न्यूज प्रेझेंटर देखील म्हटले जाते, ही अशी व्यक्ती आहे जी तुम्ही टीव्ही, रेडिओ किंवा काही ऑनलाइन प्रसारणांवर बातम्या सांगताना पाहता. ते ऑन-एअर पर्सनॅलिटी म्हणून काम करतात, कथा सादर करतात, पत्रकारांनी लिहिलेले अहवाल वाचतात आणि कधीकधी त्यावर स्वतः काही अधिक उपयुक्त माहिती सुद्धा सांगतात.
न्यूज अँकर चे पुढील जॉब रोलआहेत-
1. डिलिव्हरी (Delivery) – ते स्पष्टपणे आणि संक्षिप्तपणे (मोजके शब्दांत) प्रेक्षकांसमोर बातम्या सादर करतात.
2. बातमीचा परिचय (Introduction): ते पत्रकारांच्या क्षेत्रातील किंवा स्टुडिओमधील अहवाल सादर करतात.
3. समालोचन (कधीकधी): काही न्यूजकास्टर काही बातम्यांचे विश्लेषण किंवा त्यांचा स्वतःचा दृष्टीकोन देखील देऊ शकतात.
दररोजच्या स्थानिक बातम्यांपासून ते संध्याकाळच्या राष्ट्रीय प्रसारणापर्यंत सर्व प्रकारच्या बातम्यांच्या कार्यक्रमांवर न्यूजकास्टर्स आढळू दिसून येतात.
न्यूज रिपोर्टर म्हणजे कोण? (What is News Reporting)
न्यूज रिपोर्टर (News Reporter) हा असा पत्रकार असतो जो बातमीचा तपास करतो, बातम्या गोळा करतो आणि बातम्या लोकांसमोर सादर करतो. ते वर्तमानपत्र, दूरदर्शन, रेडिओ आणि ऑनलाइन प्लॅटफॉर्म यांसारख्या विविध माध्यमांमध्ये काम करतात. पत्रकार सामान्यत: राजकारण, चालू घडामोडी, क्रीडा, मनोरंजन, विज्ञान आणि बरेच विविध विषयांचा बातम्या कव्हर करतात आणि स्वतः त्यावर रिपोर्ट लिहितात.
न्यूज रिपोर्टर चे (News Reporter) पुढील जॉब रोल आहेत-
चालू घडामोडींचे संशोधन करणे: ते जगात काय घडत आहे याबद्दल माहिती देत राहतात आणि बातम्या देण्यायोग्य कथा ओळखतात.
माहिती गोळा करणे: यामध्ये प्रत्यक्षदर्शी, तज्ञ किंवा अधिकारी यांच्या मुलाखती घेणे, पत्रकार परिषदांना उपस्थित राहणे किंवा कागदपत्रांचे पुनरावलोकन करणे यांचा समावेश असू शकतो.
माहितीची पडताळणी करणे: बातमीच्या अचूकतेची खात्री करण्यासाठी आणि चुकीची माहिती पसरवणे टाळण्यासाठी ते त्यांचे तथ्य काळजीपूर्वक तपासतात.
कथा लिहिणे किंवा रिपोर्ट देणे: ते त्यांच्या प्रेक्षकांसाठी माहिती स्पष्ट, संक्षिप्त आणि आकर्षक पद्धतीने सादर करतात.
वृत्तनिवेदक त्यांच्या क्षेत्रावर किंवा ते काम करत असलेल्या वृत्त आउटलेटवर अवलंबून विषयांची विस्तृत श्रेणी कव्हर करू शकतात.
न्युज रिपोर्टर आणि न्यूज अँकर मधील फरक (Difference Between News Reporter and News Anchor/Caster)
वैशिष्ट्य | न्यूज रिपोर्टर (News Reporter) | न्यूज अँकर/कास्टर (News Castor/Anchor ) |
फोकस | माहिती गोळा करते आणि तपास करतात | प्रेक्षकांपर्यंत बातम्या पोहोचवतात |
लोकेशन | *मुलाखती स्रोत
*बातम्यांचे संशोधन आणि लेखन
* चित्रपट किंवा रेकॉर्ड फुटेज (लागू असल्यास)
* सर्व प्लॅटफॉर्मवर कार्य करते (प्रिंट, टीव्ही, रेडिओ, ऑनलाइन) | * बातम्या सादर करणे (स्वतः किंवा पत्रकारांनी लिहिलेल्या)
* व्हिडिओ पॅकेजेस आणि थेट अहवाल सादर करणे
* भाष्य किंवा विश्लेषण देऊ शकतात (पर्यायी)
* बातम्या स्पष्ट आणि संक्षिप्त पद्धतीने वितरीत करतात |
स्किल्स | बऱ्याचदा फील्डमध्ये काम करतात, इव्हेंट आणि ठिकाणी प्रवास करतात | मुख्यतः न्यूज स्टुडिओ मध्ये काम करतात |
शिक्षण | * संशोधन आणि तपास
* मुलाखत (Interview)
* लेखन (प्रिंटिंग किंवा ब्रोडकास्ट साठी)
* सत्य तपासणी
* गंभीर विचार
* मुदत पूर्ण करण्याची क्षमता | * उत्तम डायलॉग डिलिव्हरी आणि ऑन–एअर प्रेझेन्स
* स्पष्ट संवाद
* प्रेक्षकांशी कनेक्ट होण्याची क्षमता
* टेलिप्रॉम्प्टर वाचन
* वेळ व्यवस्थापन (प्रसारण विभाग व्यवस्थापित करण्यासाठी) |
अनुभव | सामान्यत: पत्रकारिता पदवी किंवा संबंधित अनुभव आवश्यक आहे | पत्रकारिता पदवी असू शकते, परंतु मजबूत संभाषण कौशल्ये अधिक महत्त्वपूर्ण आहेत |
न्यूज अँकर कसे बनावे? (How to be a News Anchor/Caster)
1. अंडरग्रॅज्युएट डिग्री (Pursue an undergraduate degree)
पत्रकारांच्या नोकऱ्यांसाठी अर्ज करणे सुरू करण्यासाठी तुम्हाला संबंधित क्षेत्रात किमान बॅचलर डिग्री असणे आवश्यक आहे. ब्रॉडकास्ट जर्नलिझम किंवा मास कम्युनिकेशनमध्ये डिग्री देणारी विद्यापीठे शोधा. या प्रोग्राम मध्ये तुम्हाला विशेष कौशल्ये आणि ज्ञान शिकवले जाते जे तुम्हाला या करिअरच्या मार्गासाठी तयार करतात.
उदाहरणार्थ, मास कम्युनिकेशन्स पदवी तुम्हाला पत्रकारिता आणि टेलिव्हिजन निर्मितीच्या विविध पैलूंमध्ये काम करण्याचा अनुभव आणि परिचितता प्रदान करते. या कार्यक्रमांमधील विद्यार्थ्यांना अनेकदा बातम्यांचे अहवाल कसे लिहायचे आणि ते कॅमेऱ्यावर कसे प्रेझेंट करायचे याचे प्रशिक्षण दिले जाते. प्रसारित पत्रकारिता अभ्यासक्रमांमध्ये, विद्यार्थी त्यांच्या व्यावसायिक कौशल्याचा संच तयार करण्यासाठी नैतिक पत्रकारिता पद्धती आणि कथा सांगण्याच्या तंत्रांबद्दल देखील शिकतात.
2.संबंधित अनुभव मिळवा (Gain relevant experience)
जेव्हा शक्य असेल तेव्हा, तुम्ही तुमच्या कॉलेजमधील क्लब आणि ऍक्टिव्हिटीज मध्ये विद्यार्थी म्हणून संबंधित अनुभव मिळवू शकता. उदाहरणार्थ, काही विद्यापीठांमध्ये विद्यार्थी वर्तमानपत्रे किंवा दूरदर्शन आणि रेडिओ प्रसारण केंद्रे आहेत. तुमच्या करिअरशी संबंधित कौशल्ये तयार करण्यात मदत करण्यासाठी तुम्ही क्लब देखील शोधू शकता. उदाहरणार्थ, भाषण किंवा वादविवाद (Debating) क्लब तुम्हाला तुमची सार्वजनिक बोलण्याची क्षमता विकसित करण्यात मदत करू शकतात.
3. इंट्री लेव्हल जॉब्स ना आपल्या करा (Apply for entry-level jobs )
तुमची कारकीर्द सुरू करताना, वृत्तसंस्था किंवा प्रसारण केंद्रांमध्ये प्रवेश-स्तरीय भूमिका शोधा. काही संस्था एंट्री-लेव्हल न्यूज अँकर (News Anchor) पोझिशन्स देऊ शकतात. तथापि, बऱ्याच प्रकरणांमध्ये, संबंधित अनुभव मिळविण्यासाठी तुम्हाला इतर नोकऱ्यांपासून सुरुवात करावी लागेल. उदाहरणार्थ, तुम्ही स्थानिक संस्थांमध्ये रिपोर्टर (News Reporter) किंवा वार्ताहर पदांसाठी अर्ज करू शकता. या नोकऱ्या तुम्हाला तुमचा पोर्टफोलिओ तयार करण्यात आणि बातम्या लिहिण्यासाठी किंवा ऑन-एअर मुलाखती घेण्यासाठी आवश्यक कौशल्ये विकसित करण्यात मदत करू शकतात.
4. ऍडव्हान्स डिग्री साठी पुढचे शिक्षण घ्या (Consider an advanced degree)
तुम्हाला अधिक सक्सेसफुल न्यूज अँकरची (News Anchor) पोझिशन् मिळण्याची आशा असल्यास, तुम्ही ब्रॉडकास्ट जर्नलिझम किंवा मास कम्युनिकेशन्समध्ये पदव्युत्तर पदवी मिळवण्याचा विचार करू शकता. नियोक्त्यांना या पदवीची आवश्यकता नसली तरी, ही डिग्री तुम्हाला तुमच्या उद्योगाशी संबंधित अधिक विशेष कौशल्ये आणि ज्ञान मिळविण्यात मदत करू शकते.हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की प्रगत पदवी स्पर्धात्मक पुश देऊ शकते. इंटर्नशिप, फ्रीलान्स वर्क किंवा एंट्री-लेव्हल पोझिशन्सद्वारे ग्राउंड अनुभव घेणे देखील तितकेच महत्त्वाचे आहे.
न्यूज रिपोर्टर कसे बनावे? (How to be a News Reporter)
1. बॅचलर डिग्री घ्या (Earn a bachelor’s degree) –
पत्रकारिता उद्योगातील बहुतेक नियोक्ते आता बॅचलर पदवी असलेले उमेदवार शोधतात. काहीवेळा, इंग्रजी किंवा मास कम्युनिकेशनचा करणारे युनिव्हर्सिटी डिग्री होल्डर्स देखील नोकरीच्या संधीसाठी पात्र असू शकतात. राजकारण, पर्यावरण, अर्थशास्त्र किंवा भाषा यांसारख्या विषयांमध्ये प्राविण्य मिळवणे तुमच्या पत्रकारितेच्या कारकीर्दीत उपयुक्त ठरू शकते.
या विषयावरील तुमचे ज्ञान वाढवण्यासाठी तुम्ही पदव्युत्तर पदवी किंवा पत्रकारितेतील डिप्लोमा प्रोग्राम निवडू शकता. हे अभ्यासक्रम सहसा तुम्हाला लेख लिहिण्यासाठी, मीडिया नीतिशास्त्र शिकण्यासाठी, लोकांच्या मुलाखती घेण्यासाठी आणि पत्रकारितेच्या विविध पद्धतींबद्दल माहिती देण्याचे प्रशिक्षण देतात.
2.युनिव्हर्सिटीच्या पब्लिकेशन साठी काम करा (Work for university publications)
पत्रकारिता ही एक अशी भूमिका आहे ज्यासाठी भरपूर व्यावहारिक शिक्षण अनुभव आवश्यक असू शकतो. हे करण्यासाठी तुमची पदवी घेत असताना तुमच्याकडे असलेल्या वेळेचा वापर करणे फायदेशीर ठरू शकते. पदवीनंतर जूनियर रिपोर्टरच्या भूमिकेसाठी अर्ज करतानाही, काही लेखन अनुभव दाखवणे खूप उपयुक्त ठरू शकते.
तुमची आवड असलेली क्षेत्रे समजून घेण्यासाठी तुम्ही तुमच्या असाइनमेंटसाठी लेखनाच्या वेगवेगळ्या शैलींचा प्रयोग करू शकता. तुम्हाला तुमच्या इंटरेस्ट बद्दल खात्री असल्यास, तुम्ही तुमच्या युनिव्हर्सिटी पब्लिशर्स ना संपर्क साधू शकता आणि तुमचे काम प्रकाशित (Publish) करणे सुरू करू शकता. न्यूज रिपोर्टर च्या कर्मचारी वर्गात सामील होण्यापूर्वी पोर्टफोलिओ तयार करण्यात हे उपयुक्त ठरू शकते.
3. स्वतःचा ब्लॉग चालू करा (Start a blog) –
तुमचे काम प्रकाशित करण्याचा आणि मोठ्या प्रेक्षकांसाठी उपलब्ध करून देण्याचा एक लोकप्रिय आणि सोपा मार्ग म्हणजे ब्लॉग लिहिणे. हे तुमच्या पोर्टफोलिओमध्ये मूल्य वाढवू शकते आणि तुम्हाला तुमच्या आवडीच्या विषयांवर काम करण्याचे स्वातंत्र्य देऊ शकते.
जर तुम्ही आधीच तुमचा आवडीचा विषय निवडला असेल, तर तुम्ही तुमचा ब्लॉग त्याच थीमवर केंद्रित करू शकता. उदाहरणार्थ, जर तुम्हाला हवामान पत्रकारितेमध्ये आवड असेल, तर तुम्ही हवामान संकट, टिकाव आणि पर्यावरणीय संकटे यांच्या सभोवतालचे ब्लॉग लिहू शकता. तुमच्या ब्लॉगला समर्थन देण्यासाठी तुम्ही स्वतः व्हिडिओ द्वारे देखील न्यूज पोचवू शकता. हे काम तुम्ही यूट्यूब द्वारे आरामात करू शकता. जिथे बातम्या तर मिळतीलच सोबत तुम्ही लाखोंमध्ये कमाई करू शकता. 2021 मध्ये रविष कुमार जे NDTV चे चीफ एडिटर होते त्यांनी रिजाइन करून यूट्यूब वरती ravishofficial नावाचा यूट्यूब चॅनल सुरू केला.
न्यूज अँकर ची सॅलरी (News Anchor/Caster Salary)
न्यूज अँकरचा सरासरी पगार प्रति वर्ष ₹2,25,440 आहे. तथापि, तुमचा अनुभव किंवा शिक्षण, भौगोलिक स्थान आणि नियोक्ता यासह अनेक घटकांवर अवलंबून तुमचा पगार बदलू शकतो.
न्यूज रिपोर्टर ची सॅलरी (News Reporter Salary)
एका पत्रकाराचा राष्ट्रीय सरासरी पगार दरमहा ₹ 22,147 आहे. जरी वेतन अनेक घटकांवर अवलंबून असू शकते. पत्रकारितेचे अनेक प्रकार आहेत आणि तुमचा पगार तुम्ही कोणत्या प्रकारचा पाठपुरावा करायचा यावर अवलंबून असू शकतो. अनुभव, स्थान आणि शिक्षण यासारखे इतर घटक पत्रकाराच्या सरासरी पगारावरही परिणाम करू शकतात.
जे पत्रकार फ्रीलांसर म्हणून काम करतात त्यांना प्रति लेख किंवा प्रकल्पाच्या आधारावर पैसे दिले जातात. तर पूर्णवेळ पत्रकारांना मानधनावर वेतन दिले जाते. एक चांगला पोर्टफोलिओ, इंटर्नशिप अनुभव, लेखन कौशल्ये, एक चांगला रेझ्युमे आणि चांगले संवाद कौशल्ये तुम्हाला संभाव्य नियोक्त्यांसोबत चांगल्या पगाराची वाटाघाटी करण्यास मदत करू शकतात.