Effective Communication Skills:प्रभावी संवाद कौशल्ये कोणती?ह्यांच्याशिवाय तुम्ही जगात टिकूच शकणार नाहीत!!

1.लक्षपूर्वक श्रोता व्हा:

1. स्पीकरवर लक्ष केंद्रित करा: लक्ष विचलित करु नका आणि बोलणाऱ्या व्यक्तीकडे तुमचे पूर्ण लक्ष द्या. डोळ्याने संपर्क करा, अधूनमधून होकार द्या आणि प्रतिबद्धता दर्शवण्यासाठी किंचित झुका.
2. शब्दांच्या पलीकडे ऐका: आवाजाचा टोन, चेहर्यावरील हावभाव आणि देहबोली यासारख्या गैर-मौखिक(non verbal) संकेतांकडे लक्ष द्या. ते अंतर्निहित भावना आणि हेतू प्रकट करू शकतात.
3. स्पष्ट करणारे प्रश्न विचारा: तुम्हाला स्पीकरचा संदेश पूर्णपणे समजला आहे याची खात्री करण्यासाठी प्रश्न विचारण्यास घाबरू नका. हे आपल्याला त्यांच्या बोलण्यात स्वारस्य असल्याचे दर्शवते आणि गैरसमज टाळण्यास मदत करते.
4. मुख्य मुद्दे सारांशित करा: तुमच्या समजुतीची पुष्टी करण्यासाठी आणि स्पीकरला पुढे जाण्यासाठी प्रोत्साहित करण्यासाठी तुम्ही जे ऐकले आहे ते थोडक्यात पुन्हा सांगा.

2.मौखिक संवाद:

1. स्पष्टता: तुमच्या प्रेक्षकांना समजेल अशी सोपी, थेट भाषा वापरा. शब्दजाल आणि तांत्रिक संज्ञा तुम्हाला माहीत असल्याशिवाय टाळा.
2. संक्षिप्तता: त्वरीत मुद्द्याकडे जा आणि अनावश्यक तपशील टाळा. सर्वात महत्वाच्या माहितीवर लक्ष केंद्रित करून आपल्या प्रेक्षकांच्या व श्रोत्यांच्या वेळेचा आदर करा.
3. विविधता: तुमच्या प्रेक्षकांना गुंतवून ठेवण्यासाठी वेगवेगळ्या वाक्य रचना आणि शब्दसंग्रह वापरा. नीरस वितरण टाळा आणि तुमचा आवाज आणि वेग लक्षात ठेवा.
4. उत्साह: तुमचा संदेश प्रभावीपणे पोहोचवण्यासाठी खात्रीने आणि उत्कटतेने बोला. तुमची ऊर्जा संक्रामक असू शकते आणि तुमचा संवाद अधिक प्रभावी बनवू शकतो.

3. संक्षिप्त बोला:

1. अत्यावश्यक गोष्टींवर लक्ष केंद्रित करा: तुम्हाला कोणते मुद्दे सांगायचे आहेत ते ओळखा आणि अनावश्यक माहिती काढून टाका.
2. तुमच्या संदेशाची रचना करा: तुमचे विचार तार्किकरित्या व्यवस्थित करा आणि तुमच्या बिंदूंद्वारे तुमच्या प्रेक्षकांना मार्गदर्शन करण्यासाठी संक्रमणे वापरा.
3. सक्रिय आवाज वापरा: सक्रिय आवाज निष्क्रिय आवाजापेक्षा तुमची वाक्ये अधिक स्पष्ट आणि संक्षिप्त बनवते.
4. रिडंडंसी मर्यादित करा: स्वतःची पुनरावृत्ती किंवा अनावश्यक शब्द वापरणे टाळा. थेट आणि अचूक विषयाला हात घालून बोला.

4. गैर-मौखिक संवाद ही गुरुकिल्ली आहे:

1. देहबोली: चांगला पवित्रा ठेवा, डोळ्यांना संपर्क करा आणि आत्मविश्वास आणि मोकळेपणा व्यक्त करण्यासाठी खुलेपणाने बोला . हलगर्जीपणा करणे किंवा आपले हात ओलांडणे टाळा, कारण हे विचित्र दिसू शकते.
2. चेहर्यावरील हावभाव:हसणे, होकार देणे आणि स्वारस्य आणि प्रतिबद्धता दर्शविण्यासाठी चेहर्यावरील इतर भाव वापरा. भुसभुशीत किंवा कंटाळवाणे दिसणे टाळा, कारण हे नकारात्मक सिग्नल पाठवू शकते.
3. आवाजाचा स्वर: स्पष्टपणे आणि योग्य आवाजासह बोला. आपल्या टोनकडे लक्ष द्या, कारण ते वेगवेगळ्या भावना आणि हेतू व्यक्त करू शकते.
4. देखावा: परिस्थितीसाठी योग्य कपडे घाला आणि व्यावसायिक वर्तन ठेवा. लक्षात ठेवा, प्रथम छाप महत्त्वाचे!

5.उत्कृष्ट ईमेल लिहा :

1. बऱ्याच नोकऱ्यांमध्ये, दर आठवड्याला शेकडो ईमेल लिहिणे किंवा त्यांना उत्तर देणे सामान्य आहे.
2. अस्पष्ट किंवा गोंधळात टाकणाऱ्या अनेक ईमेल प्रत्युत्तरांमध्ये चांगला संवाद का नसतो याचाच अर्थ योग्य, अचूक मोजके शब्द वापरुन ईमेल कसा लिहिवा याची कल्पनाच त्यांना नसते.
3. तुमची ईमेल प्रत्युत्तरे सरळ आहेत याची खात्री करा आणि त्यात क्रिया आणि जबाबदाऱ्यांचे स्पष्ट संरेखन करा . उदाहरणार्थ, एखाद्या सहकाऱ्याने विचारले की तुम्ही फाइलचे पुनरावलोकन करू शकता का, तर फक्त “होय” असे उत्तर देऊ नका. त्याऐवजी, तुमची अभिप्रेत असलेली कृती स्पष्ट करण्यासाठी पुरेसा तपशील लिहा, जसे की, “होय, तुमच्या दस्तऐवजाचे पुनरावलोकन करण्यात मला आनंद आहे आणि मी माझ्या अभिप्रायासह हे कार्य प्रस्तुत करेन.”

6. प्रूफरीड – लिहिलेला मजकूर पुन्हा वाचा 

प्रभावी लिखित संप्रेषणासाठी अचूक शब्दलेखन आणि व्याकरण महत्वाचे आहे. स्वयंचलित शब्दलेखन आणि व्याकरण तपासक त्रुटी चुकवू शकतात, म्हणून आपण सेंड हे बटन दाबण्यापूर्वी नेहमी आपल्या संदेशाचे पुनरावलोकन करा. प्राप्तकर्त्याच्या दृष्टिकोनातून तुमचा संदेश पुन्हा वाचण्यास विसरू नका – संदेश अद्याप स्पष्ट आहे का?  याची खातरजमा करा. नोकरी साठी अर्ज करतेवेळी यामध्ये तुमचा रेझ्युमे आणि कव्हर लेटर समाविष्ट आहे का? ते तपासून घ्या. तपशीलाकडे लक्ष द्या आणि तुम्ही प्रश्नातील भूमिकेसाठी योग्य का आहात हे अचूकपणे संवादातून सांगण्यास विसरू नका.

7. तुमचे सादरीकरण कौशल्य वाढवा

सार्वजनिक बोलणे प्रत्येकाला स्वाभाविकपणे येत नाही, परंतु स्पष्टपणे संदेश देण्याचा सराव करण्याचा प्रयत्न प्रत्येकाने करायलाच हवा कारण हा एक उत्तम मार्ग आहे. नैसर्गिक आणि उत्साही बोलण्याची ढब ,शैली व तुमच्या प्रेक्षकांसाठी अनुरूप मेसेजिंगसह सशक्त प्रेझेंटेशन वितरीत करणे हे तुमच्या सादरीकरण कौशल्याचे प्लस पॉईंट्स आहेत.

8. प्रभावी वेळ व्यवस्थापक व्हा:

आपण सर्व व्यस्त असतो परंतु आपला वेळ प्रभावीपणे कसा व्यवस्थापित करायचा हे जाणून घेतल्याने आपली संभाषण कौशल्ये सुधारू शकतात. उदाहरणार्थ, वेळ व्यवस्थापनात चांगले राहून, तुम्ही आदरणीय संप्रेषक व्हाल, जो ईमेल आणि फोन कॉल्सना त्वरित प्रतिसाद देतो. याउलट, खराब वेळेचे व्यवस्थापन, खराब संप्रेषणास कारणीभूत ठरते

या मुद्द्यांवर प्रभुत्व मिळवून, तुम्ही अधिक प्रभावी संवादक बनू शकता, मजबूत संबंध निर्माण करू शकता आणि तुमची संप्रेषणाची उद्दिष्टे साध्य करू शकता. लक्षात ठेवा, संप्रेषण हा दुतर्फा रस्ता आहे, म्हणून सक्रिय श्रोता व्हा आणि इतरांशी खरोखर कनेक्ट होण्यासाठी तुमच्या तोंडी आणि गैर-मौखिक संकेतांकडे लक्ष द्या.