
भारताच्या गुप्तचर यंत्रणेमधील सर्वात महत्त्वाची संस्था म्हणजे RAW – Research and Analysis Wing. ही संस्था परदेशातून गुप्त माहिती मिळवून भारताच्या सुरक्षेसाठी काम करते. अनेक तरुणांचे स्वप्न असते, देशासाठी काहीतरी विशेष करायचं. अशावेळी त्यांना वाटतं की RAW Agent होणं ही सर्वोच्च देशसेवा असेल. पण नेमकं How to become RAW agent after 12? हा प्रश्न तरुणांमध्ये खूप मोठ्या प्रमाणावर विचारला जातो.
Table of Contents
ToggleRAW म्हणजे काय?
RAW ही संस्था थेट भारताच्या पंतप्रधान कार्यालयाखाली कार्य करते. तिचं मुख्य उद्दिष्ट म्हणजे परदेशी गुप्त माहिती गोळा करणे, आंतरराष्ट्रीय पातळीवर भारताच्या हिताचे रक्षण करणे आणि संभाव्य धोके आधीच ओळखून त्यावर उपाययोजना करणे. RAW Agent म्हणजे देशासाठी अत्यंत गोपनीय आणि महत्त्वाचं काम करणं.
12वी नंतर RAW एजंट होता येतो का?
हा प्रश्न अनेकांना सतावतो – How to become RAW agent after 12? खरं तर, 12वी नंतर थेट RAW मध्ये भरती होत नाही. पण 12वी हा सुरुवातीचा टप्पा आहे, जिथून पुढचा प्रवास सुरू होतो. 12वी नंतर तुमचं शैक्षणिक आणि व्यावसायिक आयुष्य योग्य मार्गावर गेले, तर तुम्ही भविष्यात RAW मध्ये पोहोचू शकता.
12वी नंतर सुरुवात कशी करावी?
जर तुम्ही खरंच RAW एजंट बनण्याचा निर्णय घेतला असेल, तर:
राजकीय शास्त्र, कायदा किंवा क्रिमिनॉलॉजी सारखी पदवी निवडा
UPSC किंवा CDS परीक्षा साठी तयारी सुरू करा
शारीरिक व मानसिक क्षमता वाढवा
निष्कलंक पार्श्वभूमी ठेवा
परदेशी भाषा शिका – उदाहरणार्थ अरबी, रशियन, फ्रेंच
ही सगळी पावलं तुम्हाला हळूहळू RAW एजंट बनण्याच्या दिशेने नेतात.
RAW मध्ये थेट भरती होत नाही. ही संस्था IPS, IAS, IB, लष्करी गुप्तचर सेवा इत्यादी विभागातून अनुभवी अधिकाऱ्यांना घेते. त्यामुळे प्रथम या सेवांमध्ये यशस्वी होणे आवश्यक आहे.
UPSC परीक्षा उत्तीर्ण करा आणि IPS किंवा IAS बना.
लष्करातील अधिकारी बनून गुप्तचर विभागात सेवा द्या.
Intelligence Bureau (IB) मध्ये अधिकारी म्हणून काम केल्यावर, तुम्हाला RAW मध्ये deputation मिळू शकतो.
या सगळ्या टप्प्यांमध्ये तुमची शारीरिक आणि मानसिक तयारी अत्यंत महत्त्वाची आहे.
RAW एजंट होण्यासाठी आवश्यक कौशल्ये
RAW Agent ही फक्त एक नोकरी नाही, ती एक जीवनशैली आहे. यात गोपनीयता, समर्पण, आणि निस्वार्थी देशसेवा आवश्यक असते. RAW एजंटला दिल्या जाणाऱ्या वेतनासोबतच लाभ आणि सुविधा, त्यांच्याकडील विशेष गुणधर्मांची योग्य न्याय्यताही करतात. खाली दिलेले गुणधर्म RAW एजंटमध्ये असणे अत्यावश्यक आहे:
तार्किक विचार आणि क्रांतिकारी विचार यांचा योग्य समतोल असणे आवश्यक आहे.
दीर्घकाळ काम करण्याची क्षमता असावी.
अर्जदाराने वेगवेगळ्या रुपांमध्ये लपून राहण्याची कौशल्ये आत्मसात केलेली असावीत.
कोणत्याही परिस्थितीत काम करण्याची तयारी असावी.
बारकाईने निरीक्षण करण्याची सवय असावी.
लांब अंतर प्रवास करण्यात अडचण नसावी.
झपाट्याने निर्णय घेणे तुमच्यासाठी कठीण नसावे.
RAW एजंट म्हणून शारीरिकदृष्ट्या तंदुरुस्त असणे अत्यावश्यक आहे.
अर्जदाराने वेगाने आणि सहजपणे विचार करण्याची क्षमता असावी.
अत्यंत गोपनीयता राखण्याची क्षमता असावी.
परदेशी भाषा आणि संस्कृतीची माहिती
देशावर अपार प्रेम
हे सर्व गुणधर्म एक सक्षम आणि जबाबदार RAW एजंट घडवण्यासाठी अत्यावश्यक असतात.
रॉ एजंट बनणे अवघड आहे का?
होय, RAW Agent हा प्रवास सोपा नाही. पण योग्य दिशेने प्रयत्न केले, तर तो अशक्यही नाही. कठोर प्रशिक्षण, संयम आणि सेवा भावना यातूनच यश मिळते. म्हणूनच अनेकांना हे स्वप्न जरी वाटत असलं, तरी ते फक्त प्रयत्नशील आणि समर्पित लोकांनाच मिळतं.
निष्कर्ष
How to become RAW agent after 12 या प्रश्नाचं उत्तर हे आहे – हा एक लांब पल्ल्याचा प्रवास आहे. 12वी नंतर तुमचा प्रत्येक निर्णय, शिक्षण, आणि तयारी यावर तुमचं यश अवलंबून आहे. जर तुमच्यात देशसेवा करण्याची आंतरिक ओढ आहे, तर तुम्ही नक्कीच RAW Agent होण्यासाठी तयार होऊ शकता.

रवींद्र कौशिक
रवींद्र कौशिक यांना भारताचा सर्वात महान गुप्तहेर मानले जाते, ज्यांनी पाकिस्तानी लष्करात आतपर्यंत प्रवेश केला होता. प्रशिक्षणादरम्यान त्यांनी उर्दू भाषा शिकली, मुस्लिम धार्मिक ग्रंथांचे अभ्यासक बनले आणि पाकिस्तानच्या भौगोलिक रचनेची सखोल माहिती घेतली. भारतातील त्यांच्या सर्व नोंदी हटवण्यात आल्या आणि त्यांना नवीन नाव नबी अहमद शाकीर या नावाने पाकिस्तानात पाठवण्यात आले.
त्यांच्या शौर्यपूर्ण कार्यासाठी आणि RAW एजंट म्हणून केलेल्या अतुलनीय योगदानामुळे पंतप्रधान इंदिरा गांधींनी त्यांना ‘ब्लॅक टायगर’ ही उपाधी दिली.
१९८५ मध्ये, कौशिक यांना गुप्तहेरगिरीच्या आरोपाखाली मृत्युदंडाची शिक्षा सुनावण्यात आली, पण नंतर ती शिक्षा जन्मठेपेत रूपांतरित करण्यात आली. त्यांना दोन वर्षे सियालकोटच्या चौकशी केंद्रात अत्याचार सहन करावा लागला आणि त्यानंतर मियांवाली तुरुंगात आणखी १६ वर्षे बंदिवास भोगावा लागला. शेवटी तिथेच त्यांना मरण्याची वेळ आली.

रिचर्ड झॉर्गे( Richard Sorge)
रिचर्ड झॉर्गे हा सोव्हिएत युनियनसाठी काम करणारा एक उच्च दर्जाचा गुप्तहेर होता. जर्मन वंशाचा असलेला झॉर्गे टोकियोमध्ये जपानमध्ये पत्रकार म्हणून काम करत होता, पण प्रत्यक्षात तो सोव्हिएत युनियनसाठी गुप्त माहिती गोळा करत होता.
त्याने जपान आणि जर्मनीच्या युद्धनितीविषयी अमूल्य माहिती सोव्हिएत युनियनला पुरवली. विशेषतः, दुसऱ्या महायुद्धादरम्यान झॉर्गेने अशी माहिती दिली की, जपान रशियावर आक्रमण करणार नाही, त्यामुळे स्टालिनने आपली सैन्यतुकडी पश्चिम सीमेवर हलवली – ज्याचा निर्णायक परिणाम स्टॅलिनग्राडच्या लढाईवर झाला.
१९४१ मध्ये झॉर्गेला जपानी अधिकाऱ्यांनी अटक केली. त्याच्यावर देशद्रोह आणि गुप्तहेरगिरीचे आरोप ठेवण्यात आले. तीन वर्षांच्या तुरुंगवासानंतर, ७ नोव्हेंबर १९४४ रोजी त्याला फाशी देण्यात आली.
त्याच्या मृत्यूनंतर अनेक वर्षांनी सोव्हिएत युनियनने त्याला “सोव्हिएत युनियनचा नायक” हा सर्वोच्च सन्मान दिला. रिचर्ड झॉर्गेचा ठावूकपणा आणि देशभक्ती सोव्हिएत गुप्तचर सेवेत आजही आदराने आठवली जाते.