भारतीय अंतराळ संशोधन संस्था (ISRO) ही भारताच्या वैज्ञानिक प्रगतीचे एक प्रतीक आहे आणि जागतिक स्तरावर आपल्या अतुलनीय कामगिरीसाठी ओळखली जाते. देशाच्या अंतराळ कार्यक्रमाला नवीन उंचीवर नेण्यात इस्रोने नेहमीच महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली आहे. आता, इस्रोच्या सतीश धवन अंतराळ केंद्राने (SDSC) SHAR ने विविध तांत्रिक आणि वैज्ञानिक पदांसाठी भरतीची घोषणा केली आहे, ज्यामुळे हजारो तरुणांना या प्रतिष्ठित संस्थेचा भाग होण्याची सुवर्णसंधी मिळाली आहे (ISRO Recruitment 2025). एकूण १५१ रिक्त जागांसाठी ही भरती प्रक्रिया होणार असून, बीई, बीएससी, डिप्लोमा, आयटीआय आणि १०वी पास उमेदवारांसाठी करिअर घडवण्याची ही एक उत्तम संधी आहे. इच्छुकांनी १४ नोव्हेंबर २०२५ पर्यंत apps.shar.gov.in या अधिकृत वेबसाइटवर ऑनलाइन अर्ज सादर करणे आवश्यक आहे. या भरतीमुळे देशाच्या अंतराळ मोहिमांना गती मिळेल आणि युवा पिढीला विज्ञानाच्या क्षेत्रात योगदान देण्याची प्रेरणा मिळेल यात शंका नाही.
इस्रोमधील नवे रत्न: SDSC SHAR मधील संधी
सतीश धवन अंतराळ केंद्र (SDSC) SHAR हे भारतीय अंतराळ संशोधन संस्थेचे (ISRO) एक अत्यंत महत्त्वाचे केंद्र आहे, जे आंध्र प्रदेशातील श्रीहरिकोटा येथे स्थित आहे. हे केंद्र इस्रोच्या उपग्रह आणि रॉकेट प्रक्षेपणांसाठीचे प्राथमिक अंतराळ बंदर म्हणून कार्य करते. येथेच भारताच्या अनेक ऐतिहासिक अंतराळ मोहिमांना सुरुवात झाली आहे. या केंद्राची स्थापना भारताच्या अंतराळ कार्यक्रमात रॉकेट एकीकरण, प्रणोदन प्रणालीची चाचणी आणि प्रक्षेपण तयारीसारख्या गंभीर कार्यांसाठी करण्यात आली होती. SDSC SHAR हे देशाच्या अंतराळ संशोधनाच्या पायाभूत सुविधांचा एक अविभाज्य भाग आहे आणि येथील प्रत्येक कर्मचाऱ्याचा थेट संबंध भारताच्या गौरवशाली अंतराळ प्रवासाशी येतो.
या भरती प्रक्रियेमुळे उमेदवारांना केवळ एक चांगली नोकरीच मिळणार नाही, तर देशाच्या सर्वोच्च वैज्ञानिक संस्थेचा भाग बनण्याची आणि भारताच्या भविष्यातील अंतराळ मोहिमांमध्ये सक्रिय योगदान देण्याची अद्वितीय संधी मिळेल. SDSC SHAR मध्ये काम करणे म्हणजे केवळ तांत्रिक कौशल्ये वापरणे नव्हे, तर देशाच्या वैज्ञानिक विकासात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावणे होय. येथे काम करताना नवीनतम तंत्रज्ञान आणि जागतिक दर्जाच्या सुविधांचा अनुभव घेता येतो, जे कोणत्याही अभियंत्यासाठी किंवा तंत्रज्ञासाठी एक स्वप्नवत संधी असते. त्यामुळे ही भरती केवळ रिक्त जागा भरणारी नसून, देशाच्या वैज्ञानिक क्षमतेला बळकटी देणारी आहे आणि भारताला जागतिक अंतराळ महाशक्ती बनवण्याच्या दिशेने एक महत्त्वाचे पाऊल आहे.
विविध शैक्षणिक पात्रतेसाठी उपलब्ध झालेली पदे:
इस्रोने घोषित केलेल्या १५१ रिक्त जागांमध्ये विविध शैक्षणिक पात्रतेच्या उमेदवारांना संधी मिळाली आहे. यामध्ये वैज्ञानिक/अभियंता ‘SC’ साठी २३ पदे आहेत, ज्यांना अंतराळ संशोधन आणि विकास कार्यात महत्त्वाचे योगदान द्यावे लागेल. तांत्रिक सहाय्यक (Technical Assistant) या पदासाठी २८ जागा असून, यामध्ये प्रयोगशाळा आणि क्षेत्रीय स्तरावरील तांत्रिक कामांचा समावेश असेल. याशिवाय, वैज्ञानिक सहाय्यक (Scientific Assistant) साठी ३ जागा, ग्रंथपाल सहाय्यक ‘A’ (Library Assistant ‘A’) साठी १ जागा आणि रेडिओग्राफर ‘A’ (Radiographer ‘A’) साठी १ जागा उपलब्ध आहे. ही पदे मुख्यतः बीई, बीएससी, डिप्लोमा किंवा तत्सम उच्च शिक्षण घेतलेल्या उमेदवारांसाठी आहेत, जे तांत्रिक आणि वैज्ञानिक क्षेत्रात आपले कौशल्य वापरू इच्छितात.
तंत्रज्ञ ‘B’ (Technician ‘B’) या पदासाठी ७० जागा सर्वाधिक असून, हे पद आयटीआय (ITI) आणि एसएससी (SSC) उत्तीर्ण उमेदवारांसाठी महत्त्वाचे आहे. ड्राफ्ट्समन ‘B’ (Draughtsman ‘B’) साठी २, कुक (Cook) साठी ३, फायरमन ‘A’ (Fireman ‘A’) साठी ६, लाइट व्हेईकल ड्रायव्हर ‘A’ (Light Vehicle Driver ‘A’) साठी ३ आणि नर्स ‘B’ (Nurse ‘B’) साठी १ जागा उपलब्ध आहे. प्रत्येक पदासाठी विशिष्ट शैक्षणिक पात्रता निश्चित करण्यात आली आहे, ज्यात बीई/बीटेक (BE/B.Tech) संबंधित विषयात, बीएससी (BSc), अभियांत्रिकी किंवा रासायनिक अभियांत्रिकीमधील डिप्लोमा, नर्सिंग डिप्लोमा, आयटीआय (ITI) सह १०वी उत्तीर्ण आणि साधी १०वी पास किंवा समकक्ष शिक्षण यांचा समावेश आहे. उमेदवारांनी अर्ज करण्यापूर्वी अधिकृत अधिसूचनेतील तपशील काळजीपूर्वक वाचणे अत्यंत आवश्यक आहे, जेणेकरून ते आपल्या पात्रतेनुसार योग्य पदासाठी अर्ज करू शकतील.
या पदांसाठी किमान १८ वर्षे व कमाल ३५ वर्षे अशी वयोमर्यादा निश्चित केली आहे (१४ नोव्हेंबर २०२५ पर्यंत). आरक्षित प्रवर्गातील उमेदवारांना शासनाच्या नियमांनुसार वयोमर्यादेत सवलत मिळेल. निवड झालेल्या उमेदवारांना आकर्षक वेतन मिळेल, जे १९,९०० रुपयांपासून ते १,७७,५०० रुपयांपर्यंत (प्रति महिना) असेल. याशिवाय, इस्रोच्या नियमांनुसार इतर भत्ते आणि सुविधाही मिळतील, ज्यामुळे हे पद आर्थिक दृष्ट्याही सुरक्षित आणि आकर्षक बनते. ही एक अशी संधी आहे जिथे तुम्ही तुमच्या करिअरला एक नवीन दिशा देऊ शकता आणि देशाच्या प्रगतीत थेट सहभागी होऊ शकता. इस्रोमध्ये काम करणे हे केवळ व्यावसायिक यश नसून, राष्ट्रीय सेवा आणि गौरवपूर्ण कारकिर्दीचे प्रतीक आहे.
निवड प्रक्रिया आणि अर्ज करण्याची पद्धत: स्टेप बाय स्टेप गाईड
इस्रोच्या या भरतीसाठी निवड प्रक्रिया अत्यंत पारदर्शक आणि बहु-स्तरीय आहे, ज्यामुळे केवळ सर्वात योग्य आणि पात्र उमेदवारांची निवड केली जाईल. या प्रक्रियेमध्ये लेखी परीक्षा, कौशल्य चाचणी (जिथे लागू असेल), कागदपत्रांची पडताळणी आणि वैद्यकीय तपासणी या प्रमुख टप्प्यांचा समावेश आहे. उमेदवारांना प्रत्येक टप्प्यात यशस्वी होणे अनिवार्य आहे. लेखी परीक्षा उमेदवारांच्या तांत्रिक ज्ञानाची आणि सामान्य क्षमतेची तपासणी करेल, तर कौशल्य चाचणी विशिष्ट पदांसाठी आवश्यक असलेल्या प्रात्यक्षिक कौशल्यांचे मूल्यांकन करेल. त्यानंतर, सर्व आवश्यक कागदपत्रांची पडताळणी केली जाईल आणि शारीरिकदृष्ट्या फिट असलेल्या उमेदवारांची वैद्यकीय तपासणी घेतली जाईल. या कठोर प्रक्रियेमुळेच इस्रोला नेहमीच सर्वोत्तम मनुष्यबळ मिळते.
इच्छुक आणि पात्र उमेदवारांनी ऑनलाइन अर्ज करण्यासाठी खालील सोप्या टप्प्यांचे पालन करावे. (ऑनलाइन अप्लाय करण्यासाठी डायरेक्ट लिंक https://apps.shar.gov.in/Recruitment01_2025/main.jsp)
- सर्वप्रथम, उमेदवारांनी apps.shar.gov.in या अधिकृत वेबसाइटला भेट द्यावी.
- वेबसाइटवर ‘करिअर’ (Career) विभागात जाऊन, ‘SDSC SDSC SHAR/RMT/01/2025 dated 16.10.2025’ या लिंकवर क्लिक करावे.
- त्यानंतर, इच्छित पदाची निवड करून मूलभूत माहिती भरून नोंदणी प्रक्रिया पूर्ण करावी.
- नोंदणीनंतर, उमेदवारांना आपला अलीकडील छायाचित्र (jpeg स्वरूपात, कमाल ४० kb) आणि स्वाक्षरी (jpeg स्वरूपात, कमाल २० kb) अपलोड करावी लागेल.
- अर्ज काळजीपूर्वक भरावा आणि आपल्या पद व प्रवर्गानुसार अर्ज Fee ऑनलाइन पद्धतीने भरावे. शेवटी, अर्ज Submit करून त्याची प्रिंट आउट भविष्यातील संदर्भासाठी जपून ठेवावी.
अर्ज प्रक्रिया सुरू करण्यापूर्वी, उमेदवारांनी संपूर्ण अधिकृत अधिसूचना (Official Notification) काळजीपूर्वक वाचणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. अधिसूचनेत प्रत्येक पदासाठी आवश्यक असलेल्या पात्रता निकष, वयोमर्यादेतील सवलती, निवड प्रक्रियेचे तपशील आणि अर्ज शुल्काची माहिती सविस्तरपणे दिलेली असते. कोणतीही चूक टाळण्यासाठी आणि आपली पात्रता निश्चित करण्यासाठी हे आवश्यक आहे. ऑनलाइन अर्ज करण्याची अंतिम तारीख १४ नोव्हेंबर २०२५ असल्यामुळे, उमेदवारांनी शेवटच्या क्षणाची वाट न पाहता लवकरात लवकर अर्ज प्रक्रिया पूर्ण करावी. यामुळे तांत्रिक अडचणी टाळता येतील आणि अर्ज वेळेत सादर होईल, तसेच कोणत्याही गोंधळाशिवाय उमेदवारांना योग्य संधी मिळेल.
इस्रोने जाहीर केलेली ही भरती केवळ एक नोकरीची संधी नसून, देशाच्या वैज्ञानिक आणि तांत्रिक प्रगतीमध्ये सहभागी होण्याची एक महत्त्वपूर्ण पायरी आहे. सतीश धवन अंतराळ केंद्रासारख्या प्रतिष्ठित संस्थेत काम करण्याची संधी मिळणे हे अनेक तरुण-तरुणींसाठी अभिमानास्पद असेल. या भरतीमुळे देशातील सुशिक्षित तरुणांना त्यांच्या कौशल्यांचा वापर करून भारताला अंतराळ क्षेत्रात आणखी पुढे नेण्याची संधी मिळेल. बीई, बीएससी, डिप्लोमा, आयटीआय आणि १०वी पास अशा विविध शैक्षणिक पार्श्वभूमीच्या उमेदवारांना यातून योग्य करिअर दिशा मिळू शकते आणि ते आपल्या क्षमतांचा राष्ट्रीय विकासासाठी वापर करू शकतात.
इस्रोच्या मोहिमांनी नेहमीच भारतीयांना प्रेरणा दिली आहे आणि या भरतीद्वारे युवा पिढीला या प्रेरणादायी प्रवासाचा भाग होण्याची संधी मिळत आहे. ज्यांना विज्ञानाची आवड आहे, देशासाठी काहीतरी करण्याची तळमळ आहे आणि अंतराळ संशोधनात योगदान देण्याची इच्छा आहे, त्यांच्यासाठी ही एक अनमोल संधी आहे. त्यामुळे, सर्व पात्र उमेदवारांनी ही संधी गमावू नये आणि वेळेत अर्ज करून या गौरवशाली प्रवासाचा भाग बनावे. भारताचे वैज्ञानिक भविष्य घडवण्यात तुमचाही वाटा असावा हीच अपेक्षा! ही भरती देशाच्या उज्ज्वल भविष्यासाठी एक महत्त्वाचा टप्पा ठरणार आहे.