1,50,000 लोकांना प्रत्यक्ष रोजगार व्यतिरिक्त, सूत्रांच्या महितीनुसार Production-linked incentive scheme- योजनेचा लाभ घेणाऱ्या कंपन्यांद्वारे सुमारे 3,00,000 अप्रत्यक्ष नोकऱ्या देखील निर्माण झाल्या आहेत.
PLI Scheme योजना काय आहे?
- भारतात नोकऱ्या निर्माण करणाऱ्या कंपन्यांना सरकार पुरस्कार देते (PLI योजना).
Apple अनेक देशांमध्ये (यूएसए आणि चीनसह) मोबाइल फोन ची विक्री करते परंतु अलीकडे कोविड नंतर गोष्टी खराब होत गेल्या म्हणून Apple ने आपले आपले लक्ष भारताकडे वळवले. - भारतात फोन विकत घेणारे लोक (जगातील दुसऱ्या क्रमांकाची सर्वात मोठी बाजारपेठ) असल्याने, Apple येथे फोन बनवणे आणि विकण्यावर अधिक भर देत आहे.
- बहुतेक नवीन नोकऱ्या निर्माण झालेल्या तरुण लोकांसाठी आहेत (19-24 वर्षे वयोगटातील) जे त्यांची पहिली नोकरी शोधत आहेत.
- सरकारी अधिकारी आणि तज्ज्ञांकडून ही माहिती समोर आली आहे.
- ज्या कंपन्यांना सरकारकडून विशेष लाभ मिळतो (PLI) त्यांनी किती नोकऱ्या निर्माण केल्या याचा अहवाल द्यावा लागतो.
ठळक मुद्दे
- फॉक्सकॉन, विस्ट्रॉन आणि पेगाट्रॉन या तीन कंपन्यांनी भारतात 77,000 हून अधिक नवीन नोकऱ्या निर्माण केल्या आहेत, असे एका बातमीत म्हटले आहे.
- या कंपन्यांना नोकऱ्या निर्माण करण्यासाठी सरकारी लाभ (PLI अंतर्गत SOPs) मिळाला.
- फॉक्सकॉनने सर्वाधिक नोकऱ्या (41,000) निर्माण केल्या, त्यानंतर विस्ट्रॉन (27,300) आणि पेगाट्रॉन (9,200) आहेत.
भारतात ऍपलची वाढती उपस्थिती
- Apple ने 2017 मध्ये भारतात iPhones बनवण्यास सुरुवात केली. ते स्वतः ते तयार करत नाहीत, तर फोनचे पार्ट्स एकत्र करण्यासाठी Foxconn, Wistron आणि Pegatron सारख्या कंपन्यांशी भागीदारी करते. अलीकडे, त्यांना भारतात बनवलेले अधिकाधिक आयफोन भाग देखील मिळत आहेत.
- तीन करार उत्पादकांव्यतिरिक्त, इतर उल्लेखनीय योगदानकर्त्यांमध्ये टाटा इलेक्ट्रॉनिक्स आणि सॅलकॉम्प टेक्नॉलॉजीज यांचा समावेश आहे. जे आयफोनसाठी एन्क्लोजर, पॉवर ॲडॉप्टर, केबल्स आणि बॅटरीच्या उत्पादनात गुंतलेले आहेत. या पुरवठादार प्रणालीने 70,000 हून अधिक थेट नोकऱ्या निर्माण केल्या आहेत, असे सांगितले जाते.
- त्याच्या विस्तारणाऱ्या इकोसिस्टमला आणखी समर्थन देण्यासाठी, Apple ने $50-दशलक्ष पुरवठादार कर्मचारी विकास निधीचा भाग म्हणून, महिलांच्या आरोग्यावर लक्ष केंद्रित केलेल्या उपक्रमांसह शैक्षणिक कार्यक्रम सुरू केले आहेत.
- FY24 मध्ये Apple च्या उत्पादनाचे आकडे फेब्रुवारीमध्ये ₹1 लाख कोटींपेक्षा जास्त होते, PLI लक्ष्यापेक्षा जास्त आणि कंपनीला भारतातील आघाडीची फोन उत्पादक म्हणून स्थान दिले.
भविष्य
- भारत 20 लाख कोटी रुपयांच्या मोबाईल फोनचे लक्ष्य गाठण्याच्या जवळ आहे..
- चालू आर्थिक वर्षात (FY24) 1.20 लाख कोटी रुपयांच्या फोन निर्यातीचा टप्पा ओलांडताना भारत गेल्या 10 वर्षात 20 लाख कोटी रुपयांचे मोबाइल फोन उत्पादनाचे लक्ष्य गाठण्याच्या जवळ आहे – निर्यातीत तब्बल 7,500 टक्क्यांनी वाढ एक दशक – शीर्ष इलेक्ट्रॉनिक्स उद्योग संस्था इंडिया सेल्युलर आणि इलेक्ट्रॉनिक्स असोसिएशन (ICEA) ने गेल्या महिन्यात सांगितले.