(Video editing) व्हिडिओ एडिटिंग म्हणजे छोट्याछोट्या व्हिडिओ क्लिपस आणि फोटोंचा समूह एकत्र करून त्याचे रूपांतर एका मूवी किंवा व्हिडिओमध्ये करणे. अशी कल्पना करा की तुमच्याकडे लेगोसचा(लहानपणीच्या प्लॅस्टिक खेळणी) एक समूह आहे आणि तुम्हाला त्यातून काहीतरी छान तयार करायचे आहे तर तुम्ही ते एकत्र अर्थपूर्ण पद्धतीने जुळवून ठेवाल. व्हिडीओ एडिटिंग ही सारखेच आहे, परंतु लेगोस ऐवजी, तुम्ही कथा सांगण्यासाठी किंवा मजेदार व्हिडिओ तयार करण्यासाठी व्हिडिओ क्लिपस्चा आणि फोटोचा वापर कराल.
व्हिडिओ बनवणे म्हणजे कथा तयार करण्यासारखे आहे. व्हिडिओ संपादन तुम्हाला सर्व चित्रित केलेले तुकडे एकत्र करून, त्यांना योग्य क्रमाने ठेवून त्यात जिवंतपणा आणण्यासाठी संगीत आणि प्रभाव(Effects) यासारख्या गोष्टीचा वापर करायला शिकवते.
Video Editor चे काम (Job Description) काय आहे ?
- कच्च्या(raw) फुटेजचे पॉलिश व्हिडिओमध्ये रूपांतर करण्यामागे व्हिडिओ संपादक हा मास्टरमाइंड असतो. ते कथाकार असतात जे व्हिडिओ संपादन सॉफ्टवेअर वापरून क्लिप, प्रतिमा, संगीत आणि ध्वनी यांचा प्रभाव एकत्र करून दर्शकांना माहिती देतात, त्यांचे मनोरंजन करतात.
- त्यांच्या कामाची वैशिष्ट्ये :
- जो नमुना उत्कृष्ट वाटतोय तो एकत्र करणे : ते काळजीपूर्वक व्हिडिओ क्लिपची व्यवस्था करतात एडिट करतात,व एक smooth फ्लो असलेला व्हिडिओ तयार करतात आणि लॉजिकल क्रम आहे का नाही? ते सुनिश्चित करतात.
- कच्च्या(raw) फुटेजवर काम करणे : व्हिडिओ संपादक कच्चे फुटेज इम्पोर्ट करून अनावश्यक भाग ट्रिम करतात.
- व्हिडिओमध्ये जीवंतपणा आणणे : ते व्हिडिओचा मूड आणि एंगेजमेंट वाढविण्यासाठी संगीत, ध्वनी, इफेक्टस आणि अगदी ग्राफिक्सचा देखील वापर करतात.
- स्क्रिप्टचे अनुसरण करणे : व्हिडिओ संपादक इच्छित आउटपुटसाठी दिग्दर्शक, निर्माते किंवा मार्केटिंग टीमशी चर्चा करून त्यानुसार व्हिडिओ एडिट करतात.
- प्रत्येक तपशिलाकडे लक्ष देणे : अंतिम उत्पादनातील विसंगती, त्रुटीकडे लक्ष देण्याबरोबरच व्हिडिओ एडिटिंग सॉफ्टवेअरमधील स्किल्सकडे देखील लक्ष देतात.
- अंतिम मुदतीकडे लक्ष ठेवणे : ते नेमून दिलेल्या वेळेत उच्च-गुणवत्तेचे व्हिडिओ देण्यासाठी कार्यक्षमतेने करण्याकडे लक्ष देतात.
व्हिडिओ एडिटर बनण्याची पात्रता(Eligibilty Criteria) काय आहे?
- जर तुम्हाला पारंपारिक पद्धतीचे शिक्षण घ्यायचे असेल तर तुम्ही व्हिडिओ एडिटिंग मध्ये डिग्री सुद्धा घेऊ शकता.
- व्हिडिओ एडिटिंग, चित्रपट आणि टीव्ही प्रोडक्शनमधील पदवी हा 6 सेमिस्टरसह तीन वर्षांचा अभ्यासक्रम असतो.(Undergraduate or Postgraduate Course साठी)
Undergraduate Degree :
पात्रता:
- कोणत्याही शाखेतील 10+2 उत्तीर्ण विद्यार्थी पात्र आहेत.
- प्रवेश मुख्यतः बारावीच्या गुणांवर आधारित होतो.
- काही महाविद्यालये आणि विद्यापीठे विद्यार्थ्यांची निवड करण्यासाठी स्वतंत्र प्रवेश परीक्षा घेतात.
Postgraduate Degree :
पात्रता:
- चित्रपट निर्मिती किंवा ध्वनी आणि व्हिडिओ संपादनात पदवी पूर्ण केलेली असली पाहिजे.
- BA किंवा BSc असणे आवश्यक आहे.
- बहुतेक महाविद्यालये पदव्युत्तर व्हिडिओ संपादन अभ्यासक्रमांसाठी निवडलेल्या विद्यार्थ्यांना प्रवेश परीक्षा, गट चर्चा आणि मुलाखती घेतात.
व्हिडिओ एडिटिंगसाठी प्रवेश परीक्षा
- FTII JET
– संयुक्त प्रवेश परीक्षा राष्ट्रीय स्तरावर फिल्म अँड टेलिव्हिजन इन्स्टिट्यूट ऑफ इंडियाद्वारे घेतली जाते - WWI
– व्हिसलिंग वुड्स इंटरनॅशनल ऑफ फिल्म कम्युनिकेशन आणि क्रिएटिव्ह आर्ट्स WWI प्रवेश परीक्षा आयोजित करते - NIMSEE
– NIMSEE प्रवेश परीक्षा ही NIMS विद्यापीठ राजस्थान द्वारे आयोजित राष्ट्रीय स्तरावरील प्रवेश परीक्षा आहे
व्हिडिओ एडिटर टूल्स ( Video Editing Tools)
1) Adobe Premiere Pro: Adobe Premiere Pro ला व्यावसायिक व्हिडिओ एडिटिंगसाठी इंडस्ट्री स्टँडर्ड मानले जाते. प्रीमियर प्रो उच्च-गुणवत्तेचे व्हिडिओ तयार करण्यासाठी वैशिष्ट्यांचा एक मजबूत सेट ऑफर करतो. मल्टी-कॅम एडिटिंग, प्रगत रंग सुधारणा(advanced color correction) आणि मोशन ग्राफिक्स क्षमतांसह कॉम्प्लेक्स प्रकल्प हाताळण्यात हे सॉफ्टवेअर उत्कृष्ट आहे.
2) Final Cut Pro: विशेषत: Apple कम्प्युटरसाठी डिझाइन केलेले एक शक्तिशाली एडिटिंग सॉफ्टवेअर, Final Cut Pro त्याच्या अंतर्ज्ञानी (intuitive) इंटरफेस, चुंबकीय टाइमलाइन (magnetic timeline) आणि कार्यक्षम मीडिया (efficient media) व्यवस्थापनासाठी ओळखले जाते. Apple इकोसिस्टमसोबत काम करणाऱ्या YouTubers, चित्रपट निर्माते आणि सामग्री निर्मात्यांमध्ये हे लोकप्रिय आहे.
3) DaVinci Resolve: हे एक अष्टपैलू साधन-tool आहे. जे एडिटिंगसोबत ,रंग मिक्स करणे, व्हिज्युअल इफेक्ट्स देणे आणि ऑडिओ मिक्सिंग करणे यांसारख्या इंडस्ट्रीला हव्यात अश्या वैशिष्ट्यांचे एकत्रीकरण करते. तेही विनामूल्य.पण विनामूल्य version ला काही मर्यादा आहेत, तरीही नवशिक्यांसाठी किंवा बजेट कमी असलेल्यांसाठी हा एक उत्तम पर्याय आहे.
4) iMovie
5) Filmora
6) Avidemux
7) Canva
Video Editing मधील विविध नोकऱ्यांचे पर्याय
1) व्हिडिओग्राफर (Videographer) :
व्हिडिओग्राफर हे जगाचे दृश्य कथाकार आहेत! ते त्यांच्या व्हिडिओग्राफी कौशल्यांचा वापर हलत्या प्रतिमा कॅप्चर करण्यासाठी आणि विविध उद्देशांसाठी व्हिडिओ सामग्री तयार करण्यासाठी करतात.
- चित्रीकरण इव्हेंट: विवाहसोहळे, कॉन्फरन्स किंवा मैफिली(concerts) सारख्या विशेष प्रसंगांचे चित्रीकरण करण्यासाठी व्हिडिओग्राफरची नेमणूक केली जाते.
- मार्केटिंग व्हिडिओ तयार करणे: व्यवसाय प्रचारात्मक व्हिडिओ, उत्पादन डेमो किंवा स्पष्टीकरण व्हिडिओ तयार करण्यासाठी व्हिडिओग्राफर वापरतात
- माहितीपट तयार करणे: व्हिडिओग्राफर डॉक्युमेंटरी फिल्म मेकिंगमध्ये महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतात.
- चित्रपट आणि टीव्ही शोचे शूटिंग: प्रत्येक चित्रपट आणि टीव्ही शोच्या पडद्यामागे, व्हिडिओग्राफरची एक टीम सर्व फुटेज कॅप्चर करण्यासाठी कठोर परिश्रम करत असते.
सॅलरी: 4.5 – 5.5 लाख प्रती महिना(Glassdoor च्या अंदाजे)
2) व्हिडिओ सामग्री निर्माता (Video Content Creator):
- संकल्पना आणि स्क्रिप्टिंग: ते व्हिडिओ कल्पना, संशोधन विषय इत्यादीसाठी योग्य स्क्रिप्ट लिहिणे.
- चित्रीकरण आणि निर्मिती: उच्च-गुणवत्तेचे व्हिज्युअल आणि ध्वनी सुनिश्चित करून ते स्वतः व्हिडिओचे चित्रीकरण करतात किंवा चित्रीकरण करणाऱ्या crew ला मॅनेज करणे.
- संपादन आणि पोस्ट-प्रॉडक्शन: पॉलिशिंग पासून ते अंतिम उत्पादन तयार करण्यासाठी उपयोगी पडेल ते सर्व इफेक्टस, संगीत आणि मजकूर जोडून, फुटेज तयार करतात.
- प्रकाशन आणि प्रचार: ते YouTube, TikTok किंवा Instagram सारख्या प्लॅटफॉर्मवर व्हिडिओ अपलोड करतात आणि त्यांच्या लक्ष्यित प्रेक्षकांपर्यंत पोहोचण्यासाठी त्याचा प्रचार करतात.
- प्रेक्षक प्रतिबद्धता: कमेंट् विभागात दर्शकांशी संवाद साधतात, संदेशांना प्रतिसाद देतात आणि त्यांच्या व्हिडिओच्या कार्यप्रदर्शनाचा मागोवा घेतात.
सॅलरी: 2.5 – 3.24 लाख प्रती महिना (Glassdoor च्या अंदाजे)
3) चित्रपट संपादक (Film editor):
चित्रपट संपादक हा पडद्यामागील सूत्रधार असतो, जो चित्रपटाची जादू एकत्र करतो. ते तासनतास रॉ फुटेज घेतात, चित्रीकरणादरम्यान शूट करतात आणि त्याचे रूपांतर तुम्हाला पडद्यावर दिसणाऱ्या एकसंध आणि प्रभावी कथेत करतात.
- संपादनाद्वारे कथा सांगणे: संपादन फक्त शॉट्स एकत्र ठेवण्यापलीकडे असते. एक कुशल संपादक कथनाला आकार देण्यासाठी, सस्पेन्स निर्माण करण्यासाठी, भावना निर्माण करण्यासाठी त्यांचे कौशल्ये वापरतो.
- असेंबली आणि व्यवस्था: चित्रित केलेल्या फुटेजमधून सर्वोत्तम शॉट्स निवडणे ही संपादकाची प्राथमिक भूमिका असते.
- सहयोग महत्त्वाचा आहे: चित्रपट संपादक चित्रपटासाठी त्यांची दृष्टी समजून घेण्यासाठी दिग्दर्शकाशी जवळून काम करतात.
सॅलरी: 3-8 लाख प्रती महिना (Glassdoor च्या अंदाजे)
4) मल्टीमीडिया डिझायनर (Multimedia designer):
मल्टीमीडिया डिझायनर डिजिटल प्लॅटफॉर्म आणि मीडिया जाहिरातींसाठी ग्राफिक सामग्री आणि ॲनिमेशनच्या स्वरूपात सामग्री तयार करण्याचे एक्स्पर्ट आहेत.
- संकल्पना डेव्हलपमेंट: ते मल्टीमीडिया प्रोजेक्ट्ससाठी कल्पना तयार करण्यासाठी क्लायंट किंवा टीमसोबत सहयोग करतात.
- डिझाइन आणि उत्पादन: त्यांची डिझाइन कौशल्ये आणि सॉफ्टवेअर कौशल्य वापरून ते प्रकल्पाचे दृश्य घटक तयार करतात
- वापरकर्ता अनुभव (UX) फोकस: मल्टीमीडिया डिझाइनर वापरकर्ते त्यांच्या निर्मितीशी कसा संवाद साधतील याचा विचार करतात.
- परस्परसंवादी घटक: मल्टीमीडिया डिझाइनचा एक महत्त्वाचा पैलू म्हणजे संवादात्मकता.
सॅलरी: 5-11 लाख प्रती महिना (Glassdoor च्या अंदाजे)
5) प्रसारण अभियंता (Broadcast engineer):
- ब्रॉडकास्ट इंजिनियर हा रेडिओ आणि टेलिव्हिजन कार्यक्रमांमागील न दिसणारा नायक असतो ज्यांच्या अंगावर आपण आपल्या मनोरंजनाचा भार दिला आहे.
- यामध्ये स्टुडिओमधील आणि बाहेरील ब्रॉडकास्टसाठी व्हॅनमध्ये असलेली उपकरणे स्थापित करणे, देखरेख करणे आणि समस्यानिवारण करणे समाविष्ट आहे.
- थेट बातम्यांचे प्रसारण असो किंवा पूर्व-रेकॉर्ड केलेला कार्यक्रम असो, प्रसारण अभियंते उत्पादनाच्या तांत्रिक बाबी सेट करण्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतात.
- ते येणाऱ्या फीडचे निरीक्षण करतात, कॅमेऱ्यांमध्ये स्विच करतात, ऑडिओ पातळी समायोजित करतात आणि प्रसारण निर्दोषपणे चालते का याची खात्री करतात.
- काही ठिकाणी, प्रसारण अभियंते तांत्रिक संचालकाची भूमिका देखील निभावतात.
सॅलरी: 3.1-4.4 लाख प्रती महिना (Glassdoor च्या अंदाजे)
व्हिडिओ एडिटरची नेमणूक करणारे टॉप रिक्रूटर्स कोणते आहेत?(Top Recruiters)
- मीडिया हाऊसेस रिक्रूटर्स
झी न्यूज, आज तक, इंडिया टीव्ही
टाइम्स ऑफ इंडिया, हिंदुस्तान टाईम्स, एनडीटीव्ही - मनोरंजन भर्ती करणारे
पब्लिस इंडिया, झी एंटरटेनमेंट, ग्रे इंडिया
जेडब्ल्यूटी, नेटफ्लिक्स, बालाजी - विपणन संस्था
आदित्य बिर्ला ग्रुप, टीसीएस, इन्फोसिस
ITC लिमिटेड, Amazon, Flipkart
व्हिडिओ एडिटिंग शिकण्यासाठी फ्री ऑनलाइन कौर्सेस
1. Adobe Premiere Pro CC Class 1- GFXmentor youtube channel :
- व्यावसायिक ग्राफिक डिझाइन ट्रेनर इम्रान अली दिना यांना १७ वर्षांचा अनुभव आहे. ज्यांना ग्राफिक डिझायनिंग व्यावसायिक पद्धतीने मोफत शिकायचे आहे त्यांच्यासाठी हे प्रशिक्षण सुरू केले आहे.
- ही ३७ व्हिडिओंची प्लेलिस्ट आहे जी तुम्हाला YouTube वर मोफत मिळेल.
- येथे तुम्हाला प्रोजेक्ट विंडो टाइमलाइनपासून ते ट्रांझिशन मास्किंग, मोशन इफेक्ट कंट्रोल्स, कलर रीडिंग, ऑडिओ सिंक्रोनायझेशनपर्यंत सर्व काही मिळेल.
- ही सर्व महत्त्वाची कौशल्ये शिकवली जातील ज्यामुळे तुम्ही पुढील स्तरावर व्हिडिओ संपादित करू शकता.
- आणि जर तुम्ही कमेन्ट पाहिल्यात तर तुम्हाला या कोर्सबद्दल अनेक सकारात्मक पुरावे मिळतील. आणि सर्वात चांगली गोष्ट म्हणजे हा मौल्यवान कंटेंट तुम्हाला हिंदी आणि उर्दू भाषेत दिलेला आहे.
- निशुल्क
- यूट्यूबवर विनामूल्य उपलब्ध
2.Video Editing For Beginners: Learn How To Edit- Udemy
- हा दीड तासाचा अभ्यासक्रम असून यामध्ये ४२ हजार विद्यार्थ्यांनी प्रवेश घेतला आहे. आणि 4.1 रेटिंग देखील दिली आहे.
- येथे तुम्हाला व्हिडिओ एडिटिंग, ट्रान्सलेशन स्क्रीन, फॉरमॅट आणि फ्रेम रेट यासारखे विषय शिकवले जातील.
- आणि हा कोर्स मिस्टर ख्रिश्चन फिगो यांनी तयार केला आहे.जो एक चित्रपट निर्माता आहे.
- निशुल्क
- उडेमीवर विनामूल्य उपलब्ध
3.Video Editing Basics: Great Learning
व्हिडिओ एडिटिंग शिकू इच्छिणाऱ्या व्यक्तींसाठी तयार केलेला हा व्हिडिओ एडिटिंग बेसिक कोर्स घ्या. यात व्हिडिओ एडिटिंगची मूलभूत तत्त्वे आणि विविध व्हिडिओ एडिटिंग टेक्निक समाविष्ट आहेत. जी तुम्हाला व्हिडिओ संपादक म्हणून तुमचे करिअर पुढे नेण्यास मदत करतात.
- कोर्स वैशिष्टे : कोर्स मधून काय शिकाल ?
- व्हिडिओ संपादनाचा परिचय
- व्हिडिओ संपादनाची मूलभूत तत्त्वे
- प्रीमियर प्रो मध्ये व्हिडिओ बनवण्याची टेक्निक
- 1.5 तास नवशिक्यांसाठी अनुकूल कोर्स
- निशुल्क
- Great Learningवर विनामूल्य उपलब्ध
4. Fundamentals of Digital Image and Video Processing-Coursera
- कोर्स वैशिष्टे : कोर्स मधून काय शिकाल ?
- 2D सिग्नल आणि सिस्टमची मूलभूत तत्त्वे
- फ्रिक्वेन्सी डोमेनमध्ये 2D फूरियर ट्रान्सफॉर्म, सॅम्पलिंग, डिस्क्रिट फूरियर ट्रान्सफॉर्म आणि फिल्टरिंग.
- गती अंदाज (Motion Estimation) आणि रंग प्रतिनिधित्व आणि प्रक्रिया
- प्रतिमा किंवा व्हिडिओचे स्वरूप किंवा उपयुक्तता सुधारण्याची समस्या.
- डिजिटल इमेज आणि व्हिडिओ प्रोसेसिंगची मूलभूत तत्त्वे हा नॉर्थ वेस्ट युनिव्हर्सिटीद्वारे ऑफर केलेला कोर्स आहे.
- जिथे तुम्हाला इमेज प्रोसेसिंग, डेटा कॉम्प्रेशन सारखी कौशल्ये शिकवली जातील. हा सशुल्क अभ्यासक्रम आहे.
- परंतु तुम्ही मोफत नोंदणी करा वर क्लिक करून प्रवेश घ्या. मात्र यासाठी तुम्हाला प्रमाणपत्र मिळणार नाही.
- निशुल्क
- Coursera वर विनामूल्य उपलब्ध
5.Filmora X Complete Video Editing Tutorial For Beginners- Youtube channel-Billi4You
- कोर्स वैशिष्टे :कोर्स मधून काय शिकाल ?
- इंटरफेस परिचय
- टाइमलाइन
- न पाहिजे असलेला भाग ट्रिम करणे
- परिवर्तन-Transformations
- पॅन आणि झूम
- मिश्रण मोड-mixing mode
- निशुल्क
- यूट्यूबवर विनामूल्य उपलब्ध